تحلیل گفتمان انتقادی سوره قصص بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PAQ-9-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 495
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید حسین سیدی

استاد گروه زبان و ادبیات عربی- دانشگاه فردوسی- مشهد

وفاء محفوظی موسوی

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی- دانشگاه فردوسی- مشهد

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو از نظریه تحلیل­گفتمان است که به دو رویکرد اجتماعی و زبانشناختی پرداخته می­شود. در رویکرد اجتماعی به گفتمان، بافت موقعیتی و در رویکرد زبانشناختی، بافت متنی تشریح می­شود. نظریه تحلیل­گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، یکی از مشهورترین نظریه­های حوزه گفتمان­کاوی به­شمار می­آید که در تلاش است ضمن بیان رابطه میان ملاک­های درونی و برونی متن، قدرت مسلط جامعه­ای را که اثر ادبی در آن شکل گرفته، از طریق سه محور توصیف، تفسیر و تبیین مورد کنکاش قرار دهد. این نوشتار درصدد است به گفتمان­کاوی سوره قصص در سطوح سه­گانه بپردازد و به این پرسش­ها پاسخ دهد که: تاثیر فرامتن در سوره قصص چگونه رخ داده است؟ آیا گفتمان رسمی حاکم بر سوره قصص بر اقشار اجتماعی نمود یافته است؟ نتایج فرامتن و گفتمان رسمی در این سوره کدام است؟ روش پژوهش با استفاده از ابزار کتابخانه­ای و به­صورت توصیفی- تحلیلی و براساس الگوی تحلیل گفتمان فرکلاف است. نتایج نشان می­دهد که در سطح توصیف، با کنکاش ساختار متنی همچون واژگان و جملات، ایدئولوژی تبیین شده است. در سطح تفسیر، غلبه گفتمان الهی است که دربرابر گفتمان­های استکباری به­وضوح دیده می­شود. در سطح تبیین، تاثیرگذاری فرامتن و گفتمان رسمی بر جامعه، شخصیت­ها و آینده آنان، نمود می­یابد.          

کلیدواژه ها

تحلیل گفتمان انتقادی, نورمن فرکلاف, سوره قصص

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.