نتایج و پیامدهای اخلاقی اندیشه وجود عین الربطی معلول در فلسفه ملاصدرا بر زندگی انسان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه هستی و شناخت، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HASPH-7-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 223
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منوچهر شامی نژاد

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

حسین اترک

دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

این مقاله در زمینه فلسفه ملاصدرا به بررسی این پرسش می پردازد که نظریه وجود عین الربطی معلول چه پیامدهایی در بعد اخلاقی و اجتماعی دارد؟ از دیدگاه ملاصدرا وجود معلول عین الربط بوده و استقلالی ندارد و از مراتب وجود علت انتزاع می-شود. معلول پرتوی از انبساط وجودی وجود علت حقیقی است و علت در مرتبه علیت واجد تمام مراتب معلولات است. در پارادایم فکری صدرایی تمامی علت ها و فاعل ها عین ربط به واجب تعالی بوده و هیچ نحوه استقلالی ندارند. افاضه وجود، منحصر در ذات باری است و دیگر علت ها از مجاری و واسطههای فیض اویند. این گونه نیست که تنها وجود فاعل مباشر مستند به او باشد، بلکه تمامی شوون او نیز مستند به فاعل حقیقی است و هر آن، وجود و تمامی شوون وجودی را به فاعل افاضه میکند؛ زیرا فاعل مباشر عین تعلق و وابستگی به اوست. با تحلیل نظرات ملاصدرا و با تکیه بر قاعده حرکت جوهری، برخی از پیامدهای احصا شده از این نوع نگرش عبارتند از: سعادت غایی و کمال اخلاقی، احساس تقرب بیشتر و علم حضوری به خداوند، مسئولیت و تکالیف اخلاقی به اندازه مرتبه وجودی، انبساط کرامت ذاتی در همه مخلوقات، وصول به حریت وجودی. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی نتایج و پیامدهای اخلاقی نگرش عین الربطی وجود معلول با تکیه بر آراء ملاصدرا است.

کلیدواژه ها

وجود عین الربط, علت و معلول, تجلی, اخلاق, عدالت, ملاصدرا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.