بررسی ژنتیکی صفت مقاومت به بیماری پاخوره (Gaeumannomyces graminis var. tritici) جدایهT-۴۱ در گندم نان ((Triticum aestivum L. با استفاده از روش تلاقی دای آلل
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه علوم گیاهان زراعی ایران، دوره: 52، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJFCS-52-2_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 416
نویسندگان
استاد گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
استادیار گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
دانشجوی دکتری گروه گیاه پزشکی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
چکیده
در برنامه های اصلاحی، انتخاب والدین براساس قدرت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی جهت دستیابی به نتایج مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی خصوصیات ژنتیکی، قابلیت ترکیب پذیری عمومی، خصوصی و نحوه عمل ژن های مقاوم به بیماری پاخوره در گندم نان، شش ژنوتیپ با شمارههای ۷۲۹، ۱۶۲۲، ۲۱۰۹، ۱۵۲۸، ۱۵۴۶، ۱۵۲۶ به صورت دای آلل یکطرفه تلاقی داده شدند. بذرهای حاصل از تلاقی ها (F۱) و والدین در گلخانه دانشگاه ولی عصر رفسنجان کشت گردیدند و صفات میزان مقاومت به بیماری پاخوره، وزن خشک ساقه و ریشه، تعداد پنجه و عناصر منگنز (Mn)، روی (Zn)، پتاسیم (K) و آهن (Fe) در بافت گیاه اندازه گیری شد . نتایج تجزیه به روش گریفینگ نشان داد که ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای کلیه صفات بجز تعداد پنجه و K معنی دار بود. بهترین ترکیب شونده عمومی از لحاظ مقاومت به پاخوره، والدهای ۱۶۲۲ و ۷۲۹ شناخته شدند و بهترین هیبریدها از لحاظ مقاومت به پاخوره، هیبریدهای ۱۵۴۶ × ۲۱۰۹ و ۱۵۲۸ × ۱۵۴۶ و ۱۵۲۶ × ۱۶۲۲ بودند که بیشترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. بررسی پارامترهای ژنتیکی هیمن برای صفات نمره بیماری و شدت بیماری، ضمن تایید نتایج تجزیه گریفینگ نشان داد که عمل غالبیت و فوق غالبیت ژن ها درکنترل ژنتیکی این صفات بیشترین اهمیت را دارند . در نهایت با توجه به وراثت پذیری خصوصی و نسبت ژنتیکی (بیکر) پایین در صفت مقاومت به بیماری پاخوره میتوان گفت که بهنژادی این صفات در نسل های اولیه، پاسخ مناسبی نمیدهد و گزینش پس از رسیدن به خلوص میتواند موثر باشد که میتوان از روش های بالک، بالک تک بذر و دابل هاپلوئیدی در بهنژادی گندم استفاده نمود.کلیدواژه ها
پاخوره گندم, تجزیه گریفینگ, تجزیه هیمن, ترکیبپذیری عمومی و خصوصیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.