هویت کالبدی فضاهای داخلی خانه های سنتی و به کارگیری آن در خانه های تبریز

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه آمایش محیط، دوره: 14، شماره: 52
  • کد COI اختصاصی: JR_EBPT-14-52_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 562
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شفیقه علی اصل ممقانی

دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاداسلامی، بروجرد، ایران

حمیدرضا صارمی

استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

محمدرضا بمانیان

استادگروه معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران ایران

چکیده

 خانه نمونه­ای از معماری سنتی ایران است که بیشترین تاثیر را از الگوهای زیستی مردم گرفته و در کنار عوامل دیگر به طور مستقیم برخاسته از نیازها، اعتقادات و تفکرات آنها بوده است. انسان ایرانی در جریان تغییرات سریع مدرنیته بسیاری از داشته های خود را از دست داده است. از مهمترین آنها هویت کالبدی فضاهای داخلی است که با حذف الگوهای داخلی بسیار کمرنگ شده است. پژوهش به دنبال آن است تا با بهره­گیری از الگوهای موثر در طراحی مسکن سنتی مناطق سردسیر نظیر تبریز به الگویی مناسب در جهت طراحی مسکن معاصر شهر تبریز دست یاید. در مسکن سنتی تبریز ساخت خانه­ها از روی الگوهای شناخته شده منطقه باعث ایجاد هویت کالبدی در بناهای آن زمان می­شدند؛ لذا می توان با بروز کردن این الگوها از آنها در بناهای معاصر استفاده کرد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت و روش تحلیلی- توصیفی است. جهت انجام ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانه ای و اسنادی انجام شده و سپس به صورت پیمایشی ادامه یافته است که از طریق تکمیل پرسشنامه توسط ۱۰ نفر از خبرگان معماری انجام شده است. چهار خانه از دوره قاجار و چهار مورد از آپارتمان های تبریز انتخاب شده اند. در گام بعدی با روش دلفی به غربالگری مولفه های جمع آوری شده، پرداخته شد تا موثرترین مولفه ها شناسایی گردد. در ادامه برای تعیین ارزش هر یک از مولفه ها از روش AHP استفاده شد. در خانه های سنتی تبریز به ترتیب مولفه های مردمی، اقلیمی، کالبدی، معنایی و فعالیتی در ایجاد هویت کالبدی موثرند در حالی که در خانه های معاصر تبریز به ترتیب مولفه های کالبدی، مردمی، فعالیتی، معنایی و اقلیمی در ایجاد هویت کالبدی موثرند. نتایج وزن دهی مولفه ها نشان می دهد که در خانه های معاصر به دلیل تاکید زیاد در کالبد مولفه های معنایی فراموش شده اند و نیاز به تقویت بیشتر دارند.

کلیدواژه ها

هویت کالبدی, فضای داخلی, خانه سنتی, خانه های تبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.