تحلیل فضایی تله های فقر و محرومیت شهری در شهر قم
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه آمایش محیط، دوره: 14، شماره: 54
- کد COI اختصاصی: JR_EBPT-14-54_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 453
نویسندگان
(استاد تمام گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
(پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
چکیده
وجود تلههای فضایی فقر باعث عدم توسعه شهری منسجم و موثر میشود و به جامعه شهری بسیار آسیب میرسانند. ساکنان تلههای فقر شهری از محرومترین شهروندان هستند؛ از کمترین امکانات و خدمات شهری برخوردار هستند و یکپارچگی بسیار ضعیفی با بافت شهری و ساکنان شهری دارند. توجه سیاستگذاریهای شهری به تلههای فقر و جلوگیری از پیدایش و عمیقتر شدن آنها بسیار مهم و ضروری است که بر این اساس ابتدا باید عوامل موثر شناخته شوند تا سیاستهایی مطابق با آنها طراحی و اجرا شوند. در این مطالعه به تحلیل فضایی تلههای فقر در شهر قم پرداخته شد. در این فرآیند، برای بررسی عوامل موثر و سپس سنجش میزان فقر و محرومیت محدودهها از مدل تحلیل عاملی نوع R استفاده شد، نتایج یافتهها نشان داد که ۵ عامل از عوامل اصلی و تاثیرگذار بر پیدایش تلههای فقر در شهر قم میباشند و این عوامل در مجموع ۹۳/۸۸ درصد از فقر شهری را تبیین میکنند. با استفاده از امتیاز عاملی محدودهها، گونهها به ۵ طیف از محدودههایی با میزان فقر بسیار کم تا محدودههایی با شدت فقر بسیار زیاد طبقهبندی شدند. در این دستهبندی تلههای شهرک صاحبالزمان، جمکران و اسماعیلآباد دارای بیشترین میزان فقر و محرومیت شهری بودند. برای سنجش پراکنش فضایی تلههای فقر از ضریب موران و آماره عمومی G استفاده شد. نتایج نشان داد که این الگو در شهر قم خوشهای و با تمرکز بالاست و همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد میزان محرومیت تلهها با شاخصهای تعداد شاغلان در گروه کارگران ساده، نرخ اجاره نشینی، نرخ بیسوادی، فقدان تسهیلات اولیه مسکن، مسکن ناپایدار و بیکیفیتی محیط مسکونی همبستگی بسیار قوی دارند. بنابراین مهمترین اقدامات باید در جهت بهبود وضعیت مسکن، بهبود وضعیت اشتغال و بهبود دسترسی به خدمات عمومی از جمله خدمات آموزشی صورت گیرد.کلیدواژه ها
تحلیل فضایی, تله های فضایی فقر شهری, محرومیت شهری, شهر قماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.