بررسی تطبیقی تزیینات مسجد جامع شیراز با نگاره دربند کردن قطب الدین ظفرنامه تیموری ۹۳۵هجری

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پنجمین همایش ملی باستان شناسی ایران
  • کد COI اختصاصی: NCAI05_042
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 518
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهه عارف پور

دانشجوی ارشد هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند

رویا مفیدی نائینی

دانشجوی ارشد هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند

مریم عظیمی نژاد

دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهر ان

چکیده

معماری را هنری برای نظم بخشیدن به فضا دانستهاند و نقاشی ایرانی نیز یکی از جلوه های زیبایی هنر ایرانی است که باتکیه بر هندسه معماری، فضایی متناسب با ساختار ادبیات و اشعار پارسی زبان به وجود آورده است. در میان تمام دوران های هنری ایران، اکثریت هنرشناسان بالاتفاق به دوره تیموری و همچنین صفوی به عنوان دوره های طلایی هنر ایران مینگرند و همچنین کمال الدین بهزاد را به عنوان هنرمند یگانه و بیبدیل عرصه نگارگری این دوران میدانند. بهزاد از هندسه موجود در معماری برای استحکام بخشیدن به فضای کلی نگاره و وحدت بخشیدن به تصاویر استفاده کرد. در این مقاله پس از شرحی مختصر بر معماری و نگارگری دوره تیموری به چگونگی تجلی یافتن تزیینات معماری موجود در بناهای آن دوران در نگارگری همان دوره و به طور اختصاصی نگاره ای از بهزاد پرداخته شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مقایسه تزیینات موجود در بنای مسجد عتیق شیراز با تزیینات موجود در نگاره "دربند کردن مولانا قطب الدین قرمی و آوردن او به مسجد عتیق شیراز"از نسخه ظفرنامه تیموری ۹۳۵ ق منسوب به کمال الدین بهزاد است. بر این مبنا سوال پژوهش به این صورت مطرح است که تاثیرپذیری کمال الدین بهزاد از تزئینات مسجد عتیق شیراز و کاربرد آن در نگاره "دربند کردن موالنا قطب الدین قرمی و آوردن او به مسجد عتیق شیراز" به چه صورت و با چه حدی از شبیه سازی بوده است؟ نتایج بررسی حاصل از تطبیق نگاره و بنا نشان میدهد که در این نگاره، تزیینات با تزیینات بنا منطبق است و میتوان اینگونه اظهار داشت که نقوش هندسی، گیاهی و کتیبه نگاری برگرفته از اثر معماری در نگاره بر اساس ترکیبی مشابه یا در فضایی جدید استفاده شده است.

کلیدواژه ها

مسجد عتیق شیراز، ظفرنامه تیموری، عناصر تزیینی، کمال الدین بهزاد، مکتب هرات

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.