بزرگداشت ایزد باران، تشتر، در میان بهدینان شریف آباد اردکان
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ایرانشناسی، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISUT-11-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 293
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه فرهنگ و زبان های باستانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
استاد گروه فرهنگ و زبان های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
استادیارگروه فرهنگ و زبان های باستانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
چکیده
از دیر باز باران در پهنه عموما خشک و نیمه خشک سرزمین ایران همواره زندگی بخش و اثرگذار بوده است. به تبع آن از دوران کهن ایزد باران، یعنی تشتر، بسیار مورد احترام و ستایش بوده و جشنی موسوم به تیرگان برای بزرگداشت این ایزد یادگار آن دوران در این روزگار است. در روستایی قدیمی به نام شریف آباد، که تاسیس آن به قرن هشتم هجری قمری بر می گردد و زمانی به واسطه موبدنشینی خود در راهبری بهدینان ایران و پارسیان هند نقش داشته، جشنی کهن برای بزرگداشت تشتر به نام تشتریم برگزار می شود که با آدابی خاص همراه است. این شیوه بزرگداشت در جای دیگری گزارش نشده است، هرچند در کنار این جشن، جشنی دیگر به نام تیرماهی وجود دارد که همانند جشن تیرگان دیگر نقاط است. در تحقیق میدانی زیر با بررسی جشن های تشتریم و تیرماهی در این روستا، علاوه بر آشنایی با این دو جشن و مولفه های برگزاری آن، به دنبال پاسخ این پرسش خواهیم بود که آیا این مردمان با این دو بزرگداشت، تفاوتی میان تیر و تشتر قائل بوده اند و این دو را از هم بازمی شناخته اند؟ با توجه به اینکه این مردم هیچ گاه در یادکرد دو ایزد تیر و تشتر آنها را به تنهایی نام نمیبرند و آنان را همواره همراه یکدیگر به صورت «تیر و تشتر» یاد میکنند و در طول یکسال، در دو زمان مختلف، یکی حوالی تیرماه و دیگری در آبان ماه، به آیین بزرگداشت می پردازند و اینکه بنا بر مدارک و شواهد موجود موبدان فعال و آگاهی در این روستا می زیسته اند، گمان میرود این مردمان در گذشته های دور میان ایزدان تیر و تشتر تفاوت قائل بوده و آنان را از یکدیگر باز می شناخته اند و برای همین در دو نوبت جشن می گرفته اند. هرچند در این جشن ها هر دو یاد میشدند، ولی بیشتر این تشتر ایزد باران است که به واسطه تشتریشت و سرزمین خشک یزد آداب یادکرد دارد، ولی باید به یاد داشت که در گاهشماری رایج آنجا این تیر است که میان روزهای ماه و در میان ماههای سال می درخشد و از برابر شدن و همنشینی نام روز و ماه تیرگان پدید می آید.کلیدواژه ها
تشتر, تشتریم, تیرماهی, تیرگان, بهدینان, شریف آباداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.