بررسی آموزش شهروندی در برنامه درسی آشکار نهاد آموزش رسمی ایران

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: دوفصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره: 1، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_SSIMU-1-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 262
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی محمد حاضری

استادیار دانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول)

علی خلیلی

کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

اصول شهروندی در فرایند جامعه­پذیری با آموزش­های خانواده شروع و در مدرسه به صورت جدی و رسمی پیگیری می­شود. محتوای کتاب­های درسی مصوب و مورد استفاده در مدارس می­توانند بخشی از وضعیت آموزش شهروندی رسمی جوامع را نشان ­دهند. با توجه به این مساله، پژوهش حاضر به طور خاص در پی پاسخ به این پرسش­هاست: تمرکز کتاب های درسی در خصوص آموزش شهروندی در ایران بیشتر بر چه موضوعاتی است؟ محتوای این کتاب­ها بیشتر پیرامون تکالیف شهروندی است یا حقوق شهروندی و یا به صورت متوازن بر هردوی آنها توجه دارد؟ سایر صور شهروندی­ چه سهمی در کتاب­های درسی دارند؟ برای انجام این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده­است. جامعه آماری تعداد ۱۳ کتاب­ درسی مصوب سال تحصیلی۹۱-۱۳۹۰ شامل تعلیمات­­اجتماعی، تعلیمات­دینی و فارسی از دوره­ی راهنمایی و دین­و­ زندگی و دانش­اجتماعی از دوره­ی دبیرستان بودند که تمام شماری شده­اند. واحد زمینه، کتاب­های درسی و واحد ثبت، پاراگراف تعیین ­شده­است که با استفاده از جدول شناختی مولفه­های شهروندی، تعداد ۶۶ مولفه استخراج شده­است. نتایج نشان­داده­است رویکرد تکلیف­محور ۵۶/۵۷ درصد و رویکرد حقوق­محور ۱۹/۲۱درصد از محتوای کتب درسی را به خود اختصاص داده­اند. همچنین سهم شهروندی زیست­محیطی۰۹/۹درصد، شهروندی جنسیتی ۵۱/۱درصد، و شهروندی چند­فرهنگی۵۴/۴ درصد می­باشد.

کلیدواژه ها

شهروندی, آموزش شهروندی, کتاب های درسی, نهاد آموزش و پرورش

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.