ساخت های نحوی بیان حصر در زبان فارسی (مطالعه موردی: آثار سعدی)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-7-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 147
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رحمان مشتاق مهر

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

احمد گلی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

فرهاد محمدی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

برای درک بلاغت زبان فارسی و شناخت ظرفیت های آن در بیان معنا، باید از مطالعه و تحلیل ساخت های نحوی آن شروع کرد. تنها از این طریق می توان دانست که بیان یک مفهوم چگونه و با چه ساخت هایی امکان پذیر است. حصر و قصر از جمله مفاهیمی است که ساخت های نحوی متنوعی در زبان فارسی دارد. همین تنوع ساخت های نحوی بیانگر ظرفیت بالای نحو زبان فارسی در القای اغراض بلاغی و ایجاد تطابق تام بین فرم و قالب زبانی با معنا و غرض مورد نظر است. به همین منظور، در این نوشتار سعی شده است با تکیه بر سخن سعدی، تمام امکانات و ظرفیت های زبان فارسی در بیان حصر شناسایی و برای آن ها تقسیم بندی مشخصی به دست داده شود. حاصل این است که تمام امکانات بیان حصر در زبان فارسی به دو مقوله کلی تقسیم می شود: ۱ فرایند فرازبانی یا زبرزنجیری که نشانه زبانی خاصی ندارد تا در زنجیره عینی زبان بتواند نمودار شود. «تکیه» تنها ظرفیت این فرایند است. ۲ عوامل و نشانه های عینی زبان. ساخت های نحوی «اسنادی شده»، «استثنا»، «جابه جایی اجزا» و «استفاده از قیدهای مخصوص حصر» زیرمجموعه های این مقوله هستند.

کلیدواژه ها

حصر, ساخت های نحوی, تکیه, اسنادی شده, استثنا, قیدهای حصر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.