مفهوم وحدت وجود در مشرب فکری مولانا و لف تالستوی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی، دوره: 13، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_JMLK-13-25_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 338
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده مهنا سیدآقایی رضایی

استادیار گروه آموزشی زبان روسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

فرزاد بالو

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

وحدت وجود یکی از مفاهیم بنیادین در عرفان نظری و عملی است و در سنت ما نمایندگان بزرگی چون ابن عربی و مولانا دارد. مولانا، عارف بزرگ قرن هفتم، در آثارش به گونه ­های مختلف و اغلب به صورت تمثیلی به طرح و تبیین این مفهوم می­ پردازد. چنین تفکری محدود به سنت اسلامی و ایرانی نمی­شود و در میان اقوال و آثار اندیشمندان و حکیمان و نویسندگان دیگر ملل هم می­توان رد پای این مفهوم را یافت که با توجه به سنت فکری- فرهنگی حاکم بر آنان از جلوه­ های متفاوتی برخوردار است. نویسنده و اندیشمند مشهور روسی، لف تالستوی، در جستجوهای معنوی خود برای یافتن معنای زندگی، از حکمت­ها، آیین ­ها و ادیان مشرق ­زمین بهره ­ها گرفت. در این میان، یکی از موضوعاتی که همچون رشته نخی نامرئی در تمام آثار تالستوی امتداد پیدا می ­کند، مفهوم وحدت است. او در داستان «قزاق ­ها»، در رمان حماسی «جنگ و صلح»، در «مرگ ایوان ایلیچ»، در حکایت­ های تعلیمی، در مجموعه «راه زندگی» و ... به طرح ایده وحدت وجود می­پردازد. در این پژوهش بر آنیم به این پرسش به طور عام پاسخ دهیم که دیدگاه وحدت وجودگرایانه مولانا و تالستوی چگونه در آثارشان بازتاب یافته است؟ با بررسی­ هایی که داشته ­ایم، اشارت­ های تالستوی درباره مفهوم وحدت وجود این قابلیت و ظرفیت را دارند که در پرتو  تلقی مولویانه از وحدت وجود  با روشی توصیفی-تطبیقی مورد بازخوانی و بررسی قرار گیرند. از این رو، ما در این نوشتار با رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی به طرح و شرح شباهت­ های موجود میان اندیشه مولانا و تالستوی درباره مفهوم وحدت وجود می­ پردازیم.

کلیدواژه ها

مولوی, تالستوی, عرفان, مثنوی, وحدت وجود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.