نگاهی تطبیقی به دخمه زرتشتیان در ایران و هند و جنبه های آیینی و دینی ساخت دخمه در سنت پارسیان

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ایرانشناسی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUT-8-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 392
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایرج عنایتی زاده

دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان های باستانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

ژاله آموزگار

استاد فرهنگ و زبان های باستانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

زرتشتیان را رسم بر این بود که مردگان خود را برای تدفین در دخمه می­ نهادند. دخمه­ های اولیه آنان بنایی بسیار ساده بر دیواره کوه بود. از دوره اسلامی دخمه­ های دست­ ساز از خشت و سنگ پدید آمد که به برج شهره شد. در هند، زرتشتیان مهاجر موسوم به پارسیان، رسم دخمه ­نشانی را حفظ کردند. با گذشت زمان، پارسیان دخمه­ های جدیدتری مطابق با هوای مرطوب هند ساختند. رسم بنیان دخمه پارسیان تانا خوانده می­ شود. اجزای این مراسم شامل گذاشتن شالوده و تقدیس بنای دخمه است که در آن اصولی همچون کوبیدن سیصد و یک میخ بر زمین و گرداندن طنابی پنبه­ ای به گرد این میخ ­ها رعایت می ­شد. شرح این مراسم در متونی چون روایات فارسی و متن پهلوی وجرکرد دینی ضبط شده است. از اواسط سده نوزدهم رسم دخمه­ نشانی متاثر از جریان­ روشنفکری دینی در ایران منسوخ شد و در هند به چالش میان مذهبی­ های تندرو و اصلاح طلب پارسی تبدیل شد. در این پژوهش، انواع دخمه­ های زرتشتی بررسی و سیر تحول بنای دخمه­ با تکیه بر جنبه­ های آیینی و دینی آن ارزیابی می­شود و به موقعیت دخمه­ های زرتشتی در عصر حاضر نیز توجه خواهد شد.

کلیدواژه ها

زردشتیان, پارسیان هند, آیین های مردگان, دخمه, تانا, پاوی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.