نقد رویکرد تحلیل الگوی استقرار در متون باستان شناسی ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 21، شماره: 8
  • کد COI اختصاصی: JR_IHCS-21-8_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 459
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رحمت عباس نژاد سرستی

دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

سعید بابامیر ساطحی

دکترای باستان شناسی، دانشکده هنر معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

نرجس حیدری

استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی نیما، محمودآباد، ایران

چکیده

مطالعه الگوی استقرار یک روش تحلیل متداول در باستان­شناسی دنیاست که با استفاده از روش­های علمی به مطالعه سه مولفه مهم شامل سازه­های منفرد، استقرار اجتماعی و استقرار منطقه­ای می­پردازد تا رابطه متغیرهای زیست-محیطی را با معیشت و استقرار اجتماعی تحلیل، سازمان­های اجتماعی-اقتصادی جوامع گذشته را بازسازی، و اندازه، عملکرد، فاصله و رابطه استقرارها را تعیین کند. در پژوهش حاضر با روش کتابخانه­ای و اسنادی موفق به شناسایی بیش از ۸۰ متن در قالب پایان­نامه، رساله، و مقاله­های علمی-پژوهشی و علمی ترویجی شده­ایم که مستقیم و غیرمستقیم به این موضوع پرداخته­اند. کم­توجهی به موضوعات و روش­های بنیادین روش تحلیل الگوی استقرار، و عدم بهره­گیری از پژوهش­های دیرینه­شناسی به منظور شناخت متغیرهای محیطی در بستر چشم­انداز باستانی، مهم­ترین مشکلات روش­شناختی و مفهومی متون مورد نقد هستند. به مشکلات مذکور باید بهره­برداری­های ضعیف از ابزارها و روش­های علمی نظیر عکس­های ماهواره­ای و هوایی، آرکئوژئوفیزیک، شبیه­سازی کامپیوتری، نطام اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش­های آماری را اضافه نمود. تامین اعتبارات پژوهشی مطلوب و ایفای نقش پژوهشگاه و پژوهشکده مرتبط و دانشگاه­های مجری رشته باستان­شناسی، از مهم­ترین راهکارهای اجرای درست و علمی این روش هستند.  

کلیدواژه ها

تحلیل الگوی استقرار, متون باستان­شناسی ایران, نقد روش­شناختی و مفهومی, استقرار اجتماعی, استقرار منطقه­ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.