نگاهی به اشعار عرفانی ابن الکیزانی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 17، شماره: 67
  • کد COI اختصاصی: JR_IAUZ-17-67_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 309
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امید ایزانلو

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، ایران. نویسنده مسئول: oizanloo@kub.ac.ir

طاهره نوباغی

کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث.

چکیده

ابن­الکیزانی، عارف و صوفی مصری قرن پنج هجری است. او به عنوان فقیه و عارف بر شعر نیز دستی داشته، اما فقط تعداد اندکی از اشعار او برجای مانده است. از آنجایی که شعر یکی از راه های بیان حقایق بیان ناپذیر عرفانی است سعی شده است در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیل، اشعار ابن­الکیزانی از این بعد، مورد بررسی قرار گیرند. ویژگی­های غالب اشعار عارفان همچون؛ استفاده از نماد و کنایه، استفاده از بحور شعری مشهور، اندک بودن تعداد اشعار، مبالغه، تشبیهات خاص و تقلید در اشعار او نیز به چشم می­خورد. جدای از مضامین وعظ و ارشاد که در شعر او شاهد هستیم، عشقی که در اشعار خود به بیانش پرداخته، به سه دسته­ تقسیم می­گردند؛ اشعاری که معشوق مونث است، اشعاری که معشوق مذکر است و اشعاری که معشوق جمع است. حضور معشوق مونث را در تمام اشعار عرفانی می­توان یافت که نمودی از عشق الهی هستند. معشوق مذکر نیز می­توان به نوعی بیانگر اعتقادات مذهبی باشد و قائل بودن ابن­الکیزانی به تشبیه و تجسیم می­تواند در این نوع نگرش او تاثیرگذار بوده باشد اما برای جمع آوردن معشوق توجیه خاصی نمی توان ذکر نمود. اما با این حال محتوای آنها یکیست؛ دوری و هجران و رنج معشوق، سختی عشق، اعراض معشوق و سرزنش دیگران.   

کلیدواژه ها

ابن الکیزانی, شعر, عشق, عرفان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.