حسن نصراله زاده ساروی - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran
مریم قیاسی - Caspian Sea Ecology Research Centre (CSERC)
رضا صفری - Caspian Sea Ecology Research Centre (CSERC)
آسیه مخلوق - Caspian Sea Ecology Research Centre (CSERC)
عبداله نصراله تبار - Caspian Sea Ecology Research Centre (CSERC)
ولی اله محمدزاده - Mazandaran Fisheries Affairs, Babolsar, Iran
عسگری منعمی - Mazandaran Fisheries Affairs, Babolsar, Iran

این مطالعه به تغییرات پارامترهای محیطی کیفیت آب رودخانه هراز به ­عنوان عوامل خطرساز مزارع قزل آلا پرداخته­است. تعداد ۸۴ نمونه آب در۶ ایستگاه واقع درکارگاه پرورش ماهی قزل­آلا طی هفت ماه طی سال­های ۹۷-۱۳۹۶ جمع آوری شد. اندازه­گیری پارامترها با روش­های استاندارد تیتراسیون و اسپکتروفتومتری انجام گرفت. طبق نتایج، دامنه تغییرات دمای آب (۰/۱۷-۰/۴ درجه سانتی گراد)، دمای هوا (۰/۲۸-۰/۵ درجه سانتی گراد)، اکسیژن محلول (۲۴/۱۴-۳۶/۷ میلی­گرم بر لیتر)، اکسیژن خواهی بیولوژیک (۸۰/۲۰-۲۰/۰ میلی­گرم بر لیتر)، اکسیژن خواهی شیمیایی (۴۰/۴۱-۵۰/۳ میلی­گرم بر لیتر)، هدایت الکتریکی (۶۵۰-۳۴۵ میکروزیمنس­برسانتیمتر)، کدورت (NTU  ۸۱-۲)، کل مواد جامد معلق (۷۲/۰-۰۱/۰ گرم بر لیتر)، pH (۱۵/۸-۹۸/۶)، فسفرکل/فسفر(۱۵/۰-۰۱/۰ میلی­گرم بر لیتر)، فسفات (۲۰/۰-۰۱/۰ میلی­گرم بر لیتر)، آمونیم (۳۱۳/۰-۰۲۰/۰ میلی­گرم بر لیتر)، آمونیاک (۳۶/۴-۱۴/۰ میکروگرم برلیتر)، نیتریت (۲۱/۰-۰۱/۰ میلی­گرم بر لیتر)، تعداد کلیفرم مدفوعی (CFU/۱۰۰ml۳۰۰۰۰-۹) و شاخص کیفیت آب (IRWQISC) (۵/۹۸-۵/۴۸)  بوده است. نتایج براساس آزمون رگرسیون گام به گام نشان داد که عوامل خطرساز کیفیت آب در رودخانه هراز پارامترهای کلیفرم مدفوعی، فسفات،کدورت و اکسیژن خواهی بیوشیمیایی بوده­است و کلیفرم مدفوعی، ضریب تاثیر (ضریب بتا) بیشتری در مقایسه با سایر پارامترها داشتند (۰۵/۰p<). در نتیجه، طبق میانگین ایستگاهی شاخص کیفیت (کمتر از ۵۵)، آب رودخانه هراز برای پرورش ماهی قزل­آلا آلوده و بحرانی است اما برای پرورش ماهی مقاوم و حیات وحش دارای شمارش میکروبی قابل­قبول است. همچنین علاوه بر تغییر فصلی پارامترهای محیطی و میزان بارندگی، نحوه مدیریت کارگاه­ها نیز در حفظ کیفیت آب اهمیت دارد.

Environmental parameters, Water, Risk factors, Trout pounds, Haraz River, پارامترهای محیطی, آب, عوامل خطر ساز, کارگاه قزل آلا, رودخانه هراز