ارزیابی و تحلیل توان بوم شناختی منطقه حفاظت شده باشگل با رویکرد زون بندی و ارتقای سطح حفاظت

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست جانوری، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AEJO-10-4_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 262
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیاوش رضازاده

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران، صندوق پستی: ۱۱۸-۳۱۷۴۶

علی جهانی

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران، صندوق پستی: ۱۱۸-۳۱۷۴۶

حمید گشتاسب

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران، صندوق پستی: ۱۱۸-۳۱۷۴۶

مجید مخدوم فرخنده

گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران، صندوق پستی: ۴۱۱۱

چکیده

ارزیابی توان بوم ­شناختی سرزمین به­عنوان هسته مطالعات محیط­ زیستی، قبل از توسعه برای کاربری­های مختلف ضروری است. مناطق حفاظت­شده برای دستیابی به اهداف پیش­بینی شده براساس معیارهای IUCN، لازم است طی فرآیند ارزیابی توان محیط ­زیستی، زون­بندی شوند. این پژوهش با هدف تعیین توان بوم ­شناختی و زون­بندی منطقه حفاظت­شده باشگل با روش تجزیه و تحلیل سیستمی جهت طبقه­بندی مجدد حفاظتی آن صورت گرفت. برای نیل به آن، با تهیه نقشه منابع اکولوژیکی پایدار و ناپایدار و اقتصادی اجتماعی محدوده در مقیاس ۱:۲۵۰۰۰ و تجزیه و تحلیل و جمع­بندی آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی، ۱۰۱۲ یگان محیط­ زیستی در منطقه حاصل شد. از مقایسه واحدهای همگن با مدل اکولوژیکی ویژه منطقه، نقشه­های توان اکولوژیکی تهیه و سپس با تلفیق و ادغام واحدهای دارای کاربری یکسان، در ابتدا نقشه پایه زون­بندی و در نهایت، با اولویت­بندی و ساماندهی زون­های اولیه، نقشه زون­بندی نهایی به­عنوان واحد­های برنامه­ریزی تهیه گردید. نتایج نشان داد از کل منطقه (۲۴۳۹۹هکتار)، ۲۴/۱۴% (۶۱۳۳/۱۴ هکتار) در زون طبیعت محدود شده، ۵۸/۴۱% (۱۴۲۵۰/۹۹هکتار) در زون حفاظت شده، ۰/۳۲% (۷۷/۴ هکتار) در زون تفرج گسترده، ۱۳/۶۳% (۳۳۲۴/۶۵ هکتار) در زون سایر استفاده­ها، ۱/۸۷% (۴۵۶/۸۷­ هکتار) در زون بازسازی و احیاء، ۰/۶% (۱۴۵/۲۶ هکتار) در زون سپر بازدارنده، ۰/۰۴% (۹/۱۲ هکتار) در زون تاریخی و فرهنگی و ۰/۰۰۵% (۱/۳۲ هکتار) در زون اداری قرار دارد. با توجه به وسعت زیاد زون حفاظت، منطقه باشگل از ارزش حفاظتی بالا برخوردار است اما یکی از زون­های لازم (زون تفرج متمرکز) برای ارتقا به پارک ملی را ندارد.

کلیدواژه ها

ارزیابی, توان اکولوژیکی, تجزیه و تحلیل سیستمی, زون بندی, منطقه حفاظت شده باشگل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.