بهینه سازی شبکه حمل ونقل درون شهری قم از لحاظ زیست محیطی به کمک الگوریتم ژنتیک و GIS
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 14، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_SCJS-14-4_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 338
نویسندگان
گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
گروه کامپیوتر، دانشکده فنی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
چکیده
سابقه و هدف: امروزه حمل ونقل به عنوان یکی از زیرساخت های مهم و اثرگذار و به صورت همزمان زمینهساز توسعه و اثرپذیر از توسعه بوده و این موضوع سبب توجه مدیران و برنامه ریزان به مقوله حمل ونقل شده است. اما با توجه به تمرکز برنامه ریزان حمل ونقل بر دسترسی ها و سایر جنبه های دینامکی حمل ونقل شهری، عوارض زیست محیطی آن به شدت مورد بی توجهی واقع شده است. شهر قم به عنوان یک کلان شهر مهم و مذهبی-توریستی مستلزم به کارگیری روشی کارا برای ساماندهی و مدیریت حمل ونقل است روشی که با سایر بخش های توسعه و بخصوص محیط زیست در تضاد نباشد.مواد و روش ها: در این تحقیق پس از مطالعه منابع، شاخص های محیط زیستی مرتبط با حمل ونقل شناسایی شده و ۵ شاخص مهم تعیین شد سپس این شاخص ها به صورت مکان مند و با استفاده از نقشه های GIS شبکه حمل ونقل و کاربری های شهر قم و با نظرات کارشناسی امتیازدهی شده است. برای تعیین وضعیت نهایی هر سلول، نتایج حاصل از GIS وارد نرم افزارMATLAB شده و با روش الگوریتم ژنتیک نتایج حاصل شده است.نتایج و بحث: دستیابی به وضعیت بهینه از لحاظ زیست محیطی مستلزم ایجاد تغییرات در شبکه راه ها و یا تغییر مکان کاربری هایی است که به لحاظ آلودگی های ناشی از حمل ونقل حساسیت بالاتری دارند، نتایج این تحقیق نشان داد که ۳۰ درصد سلول های شبکه از لحاظ زیست محیطی در وضعیت نامناسب، ۳۰ درصد در وضعیت تناسب میانه و ۴۰ درصد در وضعیت مناسب قرار دارند.نتیجه گیری: نتایجی که از نقشه بهینه شبکه حمل ونقل استنباط می شود به خوبی نشان می دهد که با انتقال بخشی از کاربری ها به ویژه مناطق مسکونی به نواحی اطراف شهر و با آلودگی کمتر تغییرات محسوسی در وضعیت تناسب سلول های شبکه ایجاد می شود به طوری که بیشتر سلول های با امتیاز ۳ (نامناسب) به امتیاز ۱ (مناسب) تغییر وضعیت می دهند، و فقط ۱۰درصد از سلول ها در وضعیت نامناسب از لحاظ زیست محیطی قرار می گیرند. بنابراین انتقال بخشی از کاربری ها از مرکز شهر به نواحی اطراف، راهکار مناسبی برای کاهش تاثیرات آلودگی های ناشی از حمل ونقل خواهد بود.کلیدواژه ها
حمل و نقل-شاخص های محیط زیستی- الگوریتم ژنتیک-GISاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.