ارزیابی خدمات اکوسیستمی تالاب ها براساس طبقه بندی ساختارها و کارکردهای هیدرولوژیکی - اکولوژیکی (مطالعه موردی: تالاب شادگان)
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-9-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 414
نویسندگان
دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
تالابها در شرایط پیچیده اکولوژیکی، هیدرولوژیکی و زمین شناسی شکل میگیرند و طیفی از خدمات اکوسیستمی را عرضه میکنند. امروزه شناخت رو به رشدی از خدمات و منافع حاصل از اکوسیستم های تالابی برای جوامع انسانی بهوجود آمده است. شناخت و ارزیابی خدمات تالاب و همچنین مدیریت تهدیدهای انسانی و طبیعی تاثیرگذار بر آن، افزون بر حفظ انسجام اکولوژیکی تالاب میتواند بر اقتصاد جوامع محلی وابسته به آن نیز موثر باشد. تالاب شادگان بهدلیل تنوع ساختار اکولوژیکی و همچنین نقش کلیدی آن در مهار پدیده گردوغبار برای بررسی انتخاب شده است. هدف نوشتار پیش رو به کارگیری مفهوم خدمات اکوسیستمی در ارزیابی و مدیریت شرایط اکولوژیکی تالابها است که رهیافتی برای تداوم عرضه خدمات اکوسیستمی، تخصیص بهینه منابع تالاب و مدیریت موثر آن ها ارائه میکند؛ بدینمنظور چارچوب هیدرولوژیکی - اکولوژیکی براساس ویژگیهای ساختاری، کارکردها، خدمات تالاب و همچنین فشارهای وارده بر آن ها تدوین شده است که طبق مدل آبشار خدمات اکوسیستمی، ساختار اصلی آن را دو حوزه اکولوژیکی و اقتصادی - اجتماعی تشکیل می دهند. در شناسایی مشخصه های ساختاری و هیدرولوژیکی تالاب از طبقه بندیهای تالابها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تالاب شادگان در سه کلاس رودخانهای، مصبی و دریایی شکل گرفته است. بخش رودخانهای برای کارکردهای هیدرولوژیکی و بیوژئوشیمیایی مانند ذخیره و نگهداشت آب، نگهداشت رسوبات و ذرات، انتقال و تبدیل مواد مغذی، ترسیب کربن و تمامی کارکردهای اکولوژیکی پتانسیل زیادی دارد. بخشهای مصبی و دریایی برای تثبیت خط ساحلی، انتقال و تبدیل مواد مغذی، ترسیب کربن، زیستگاه آبزیان، زیستگاه پرندگان آبزی و زیستگاه حیاتوحش پتانسیل زیادی دارند؛ بنابراین تالاب شادگان انواع خدمات اکوسیستمی (تولیدکنندگی، تنظیمکنندگی، زیستگاهی و فرهنگی) را عرضه میکند. براساس نتایج ماتریس سازگاری، روابط حمایتی و مثبت میان خدمات تالاب غالب است و بیشترین ارتباط رقابتی میان خدمات تولیدکنندگی و تنظیم کنندگی است.کلیدواژه ها
طبقه بندی تالابها, مشخصه های بیوفیزیکی, چارچوب مفهومی, عرضه خدمات اکوسیستمی, تعاملات خدمات اکوسیستمیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.