بررسی برخی از ساز و کارهای تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپهای گندم نان (Triticum aestivum L.)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 4، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-4-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 279
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حوریه توکلی حسنکلو

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

علی عبادی

دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

سودابه جهانبخش

استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

به منظور بررسی برخی ویژگی­های فیزیولوژیک تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ­های گندم نان، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۱ در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (۳۵، ۶۰ و ۸۵ درصد ظرفیت زراعی) و پنج ژنوتیپ گندم نان (C-۸۸D-۷، C-۸۸D-۱۷، C۸۸D-۱۹، C۸۸D-۲۰ و رقم میهن) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که در اکثر ژنوتیپ­ها با افزایش شدت تنش کم آبی، مقاومت روزنه­ای، میزان پرولین و قندهای محلول به طور معنی­داری افزایش یافته و با تشدید تنش در ژنوتیپ­های مورد بررسی کاهش پایداری غشا، پتانسیل اسمزی، میزان اسیدهای آمینه لیزین و متیونین و عملکرد کوانتومی فتوسیستم ۲ مشاهده شد. به نظر می رسد که افزایش تجزیه لیزین و متیونین در اثر تنش، منجر به افزایش سنتز پرولین در جهت افزایش تنظیم اسمزی تنش شده باشد. در این آزمایش ژنوتیپ C-۸۸D-۱۷ کمترین کاهش زیست توده را طی تنش نشان داد که ممکن است به دلیل افزایش مقاومت روزنه­ای، پایداری غشا و کاهش میزان پتانسیل اسمزی در شرایط تنش شدید باشد. رقم میهن نیز بیشترین میزان پرولین و قند محلول را تولید کرده و مقاومت مناسبی نسبت به تنش کم آبی نشان داد، به طوری که زیست توده آن کمتر تحت تاثیر تنش قرار گرفت. با توجه به این نتایج می­توان رقم میهن و ژنوتیپ C-۸۸D-۱۷ را ژنوتیپ­های متحمل و ژنوتیپ­هایC-۸۸D-۱۹  و  C-۸۸D-۷را نیمه متحمل نسبت به تنش کم آبی معرفی کرد. همچنین، از آنجایی که ژنوتیپ C-۸۸D-۲۰ کمترین تجمع پرولین و زیست توده را نسبت به سایر ژنوتیپ­ها تحت شرایط تنش داشت و کاهش انباشت قندهای محلول در آن مشاهده شد، به نظر می­رسد این ژنوتیپ نسبت به سایر ژنوتیپ­ها حساس تر به تنش کمبود آب باشد.

کلیدواژه ها

پایداری غشا, پرولین, عملکرد کوانتوم, لیزین, متیونین, مقاومت روزنه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.