حمید بابلی موخر - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه اصفهان
علیرضا تقیان - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان
کوروش شیرانی - استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش، و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

شکل زمین نقش اساسی در فرایند رخداد زمینلغزش ایفا میکند. هدف اصلی از این پژوهش، ارزیابی و مقایسه دو مدل احتمالاتی دمپسترشفر و وزن شاهد با تاکید بر شاخصهای مورفومتری در پهنهبندی حساسیت نسبت به زمینلغزش در حوضه آبخیز رودخانه فهلیان است. بدین منظور، هجده عامل موثر در وقوع زمینلغزش شناسایی و ارزیابی شد. سپس، نقشههای این عوامل در محیط GIS تهیه و با لایه پراکنش زمینلغزشهای منطقه همپوشانی و براساس دو مدل فوق وزندهی شد. نقشههای پهنهبندی حساسیت براساس دو مدل تهیه شد. نتایج نشان داد که در هر دو مدل شیبهای بیش از ۴۰درصد و شاخص ناهمواری زمین بیش از ۱۴ بیشترین وزن را به خود اختصاص داده و مهمترین نقش را در وقوع زمینلغزشهای منطقه داشتهاند. بهمنظور ارزیابی دقت و صحت مدلها، از منحنی ویژگی عملگر نسبی (ROC) استفاده شد. نتایج اعتبارسنجی حاصل از سطح زیر منحنی برای مدل دمپسترشفر و وزن شاهد بهترتیب ۷۹/۰ و ۷۶/۰ بهدست آمد. بنابراین، اعتبار هر دو مدل خوب برآورد شد. همچنین، نتایج حاصل از محاسبه نسبت FR و شاخص SCAI مبین طبقهبندی مناسب در پنج طبقه حساسیت است. با توجه به نتایج کمی اعتبارسنجی، مدل دمپسترشفر، با بهرهگیری از شاخصهای مورفومتریک، مدل مناسبی برای پهنهبندی حساسیت نسبت به زمینلغزش معرفی میشود.

حوضه آبخیز رودخانه فهلیان, زمینلغزش, مدل دمپسترشفر, مدل وزن شاهد, مورفومتری