نسبت اخلاق و امر سیاسی در منظومه فکری امام علی (ع) با رویکرد به کلام ۲۱۶ نهج البلاغه
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، دوره: 3، شماره: 5
- کد COI اختصاصی: JR_POLST-3-5_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 314
نویسندگان
کارشناس ارشد علوم سیاسی
دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
چکیده انسان در جامعه بدوی زندگی طبیعی و در جامعه مدنی زندگی انسانی دارد. در نهج البلاغه کسی اخلاق و سیاست را، به مثابه بارزترین وجوه زندگی اجتماعی انسان، تحقق می بخشد که افزون بر «خود طبیعی» و انسانی اش زندگی تکاملی و بینش استعلایی داشته باشد. درعین حال، نهج البلاغه بر استفاده از عقل کاربردی تاکید می ورزد: «برای تو، از عقلی که داری، همین قدر کافی است که راه های گمراهی را از رستگاری ات روشن بسازد» (نهج البلاغه، ۱۳۸۹: حکمت ۴۲۱/ ۱۱۳۱). آن چه در مکتب امام علی (ع) مفهوم سیاست را تعالی بخشیده و رابطه آن را با ارزش های اخلاقی تضمین کرده است، خاستگاهی مشترک به نام «حق الهی» است که موضوعاتی مانند حکومت، رابطه متقابل زمام دار و مردم، مسائل حقوقی، و تکالیف ناشی از آن را به یک رشته می کشد و عنصر سیاست را چونان وجهی الهی به تصویر می کشد و وظیفه انسان دانا و معتقد را مشخص می کند. این مقاله با محورقراردادن خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه به سامان رسیده و درپی آن است که، با تبیین برخی مفروضات اولیه، معنای حق الهی را به صورت کلی معرفی کند و ارتباط اخلاق، ارزش ها، دین، و سیاست را در حد امکان بررسی کند. بنابراین، در مواجهه با این پرسش اصلی، که چه رابطه ای بین اخلاق و امر سیاسی در نهج البلاغه برقرار است، می توان این فرضیه را بررسی کرد: انشعاب مسائل حکومتی از ناحیه حق الهی، درعین حال که ضمانت راستین و خلل ناپذیری برای آمیختن ارزش های اخلاقی با مقوله امر سیاسی پدید می آورد، حقوق و تکالیف انسانی را نیز واضح و مطلوب بیان می کند.کلیدواژه ها
کلیدواژه ها: حق الهی, جهان آفرینش, انسان, اخلاق, سیاستاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.