بررسی وراثت پذیری و نوع عمل ژن های کنترل کننده صفات مختلف کلزای بهاره به روش تجزیه دای آلل

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 13، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-13-39_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 420
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد امین نوروزی

Gonbad Kavoos University

لیلا آهنگر

Gonbad Kavoos University

کمال پیغام زاده

Agricultural and Natural Resources Research and Education Center

حسین صبوری

Gonbad Kavoos University

سید جواد سجادی

Gonbad Kavoos University

چکیده

کلزا یکی از مهمترین گیاهان دانه روغنی در ایران است، به ­طوری که توسعه سطح زیر کشت آن به علت محدودیت در منابع ژنتیکی مستلزم ایجاد تنوع ژنتیکی به ­وسیله دورگ گیری در قالب برنامه های اصلاحی و نهایتا معرفی لاین های پرپتانسیل به جامعه کشاورزی می باشد. بنابراین هدف از این پژوهش، ایجاد تنوع ژنتیکی از طریق دورگ گیری ۸ ژنوتیپ بهاره کلزا با استفاده از طرح دای آلل کامل و بررسی نحوه توارث و نوع عمل ژن های کنترل کننده برخی صفات زراعی، عملکرد و اجزای آن در نتاج F۱ در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ و ۹۹-۱۳۹۸ بود. تجزیه اجزای واریانس نشان داد که میانگین مربعات ترکیب ­پذیری عمومی تنها برای صفات ارتفاع شاخه بندی، طول خورجین، تعداد خورجین در شاخه فرعی و تعداد کل خورجین در بوته معنی­دار شد، در حالی­ که میانگین مربعات ترکیب پذیری خصوصی و اثرات متقابل برای تمامی صفات معنی­ دار بودند. بیشترین و کمترین مقادیر به دست آمده از نتایج وراثت­ پذیری خصوصی برای صفت طول خورجین (%۱۸) و صفت تعداد دانه در خورجین (%۰/۴) بود. همچنین نسبت GCA/SCA بیانگر اهمیت اثرات افزایشی برای صفات ارتفاع شاخه­بندی، طول خورجین،  تعداد خورجین در شاخه فرعی و تعداد کل خورجین در بوته بود. والدین SPN-۱۸۲ و  SPN-۲۰۲ از ترکیب­ پذیری ­عمومی مثبت و معنی ­داری برای صفات تعداد شاخه ­های فرعی، تعداد خورجین در شاخه فرعی، تعداد کل خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه برخوردار بودند. دورگ­های  SPN-۲۰۷×SPN-۱۸۲ و SPN-۲۰۶×SPN-۱۸۲ با بیشترین مقدار ترکیب­پذیری خصوصی مثبت و معنی ­دار برای صفت عملکرد دانه به منظور تولید هیبرید­های سینگل کراس حائز اهمیت بودند.

کلیدواژه ها

Combining ability, Genetic effects, Griffing, Hybrid, Single cross, اثرات ژنی, ترکیب پذیری, دورگ, سینگل کراس, گریفینگ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.