بررسی تطبیقی جامعیت قرآن از دیدگاه مغنیه و شلتوت
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه مذاهب اسلامی، دوره: 8، شماره: 15
- کد COI اختصاصی: JR_MAZHB-8-15_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 279
نویسندگان
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، کرج، ایران
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
در عصر حاضر بررسی تطبیقی در پژوهش های اسلامی بین مذاهب مختلف، به خصوص مذهب شیعه و اهل سنت، از روش های مطالعاتی مهمی است که علاوه بر شناخت آرای فریقین در مباحث اسلامی، نقش ویژه ای در ترسیم راهکار مناسب برای حل اختلافات و تقریب مذاهب اسلامی دارد. یکی از این مباحث اصلی و بنیادی، جامعیت قرآن است. عالمان اسلامی از قدیم تا معاصر با استناد به آیات و روایاتی به تبیین این مبنا پرداخته و دیدگاه های مختلفی را درباره قلمرو جامعیت قرآن مطرح کرده اند. این پژوهش، به شیوه توصیفی تحلیلی، جامعیت قرآن را در دو تفسیر مهم از فریقین، تفسیر الکاشف و تفسیر القرآن الکریم، به شکل تطبیقی کاویده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مغنیه و شلتوت با پذیرش جامعیت مقایسه ای، دین مبین اسلام و قرآن کریم را جامع ادیان و کتب آسمانی پیشین دانسته اند و با رد جامعیت حداکثری معتقدند تطبیق آیات قرآن با قواعد علوم طبیعی به دلیل در معرض خطا و تغییر بودن این علوم، موجب سرایت این خطا و تغییر به ساحت قرآن می شود. هر دو مفسر اشاره قرآن به کلیات برخی علوم و فنون را در جهت هدایت انسان می دانند و از این طریق جامعیت اعتدالی هدایتی قرآن را پذیرفته اند. همچنین، هر دو متفکر دیدگاه حداقلی را در باب جامعیت قرآن رد کرده اند و علوم و فنون مختلف را به شرطی که معیار فهم قرآن نباشد، در فهم آیات قرآن تاثیرگذار دانسته و در سه حوزه عقاید، احکام و اخلاق برای قرآن نقش تبیینی قائل شده اند. همچنین، قرآن را کتاب هدایت انسان در زندگی فردی و اجتماعی دانسته اند.کلیدواژه ها
جامعیت قرآن, مفسران, مغنیه, شلتوتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.