تحلیل سلسله مراتبی(AHP) توان اراضی جهت مسیریابی مناسب جاده جنگلی با توجه به ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی: سری دلاکخیل)
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 19، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-19-4_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 310
نویسندگان
دانش آموخته دوره دکتری جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
استاد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشگاه تهران (مسوول مکاتبات)
دانشیار، گروه مهندسی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
استادیار، گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
زمینهوهدف:شبکه جادههای جنگلی در طرحهای جنگلداری، به عنوان تاسیسات زیربنایی در مدیریت، حفاظت و احیای جنگلها نقش اساسی دارد. تحقیق حاضر جهت بررسی کارایی تکنیک GIS و AHP در تهیه نقشه اراضی مناسب جهت مسیریابی جاده جنگلی در سری دلاکخیل اداره کل منابع طبیعی شهرستان ساری با مساحتی معادل ۱۶۵۷هکتار صورت گرفت. روشبررسی:در این تحقیق جهت یافتن روشی مناسب برای مسیریابی بهینه جادههای جنگلی و یافتن واریانتی بهینه از نظر زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. از اینرو نخست پرسشنامهای جهت تعیین و اولویتبندی عوامل موثر در طراحی جاده یعنی شیب، جهت، تیپ خاک، زمینشناسی، موجودی در هکتار درختان، وضعیت آبراهه، گونههای حفاظتی و چشمانداز تنظیم و سپس نقطه نظرات متخصصان طراحی مسیر جاده جنگلی در مورد تعیین اهمیت نسبی عوامل جمعآوری و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی در نرمافزار Expert Choise، به روش مقایسه دو به دو، وزندهی شدند. سپس بر اساس وزن مشخصهها، نقشههای عوامل فوق با هم تلفیق شده و نقشه قابلیت عبور اراضی در چهار طبقه با عناوین توان بسیار نامناسب، نامناسب، مناسب و بسیار مناسب تهیه شد. سپس طراحی جاده بر روی نقشه قابلیت عبور اراضی و با استفاده از روش گامپرگار در نرمافزار Arc GIS۹.۳ انجام پذیرفت. در نهایت مشخصات شبکه جادههای طراحی شده با شبکه جاده موجود با روشهای باکموند، درصد پوشش و نزدیک ترین مسیر برای انتخاب مناسبترین واریانت مقایسه گردید. یافتهها: تجزیه و تحلیل عوامل موثر در طراحی جاده بر اساس نظر متخصصین طراحی و ساخت جادههای جنگلی، نشان داد که معیار شیب با وزن نسبی ۲۵۴/۰ دارای بیشترین امتیاز و چشمانداز با وزن نسبی ۰۵۲/۰ دارای کمترین امتیاز میباشند. بحثونتیجهگیری: نتایج مقایسه شبکه موجود با پنج واریانت جدید از نظر زیستمحیطی نشان داد که واریانت دوم بهترین عملکرد را از نظر عبور از مناطق بسیار مناسب (۰۷/۱۹ درصد) و نامناسب (۲۱/۵ درصد) نسبت به جاده موجود با عبور ۴۰/۶ درصدی از مناطق بسیار مناسب و ۹۷/۳۵ درصدی از مناطق نامناسب داشت. واریانت دوم با ۶۲/۷۲ درصد پوشش در قیاس با سایر واریانتها و جاده موجود عملکرد مناسب و قابل قبولی از نظر زیست محیطی داشت و در کلیه موارد مورد بررسی به عنوان واریانت بهتر انتخاب گردید. نتایج آزمون مقایسه بین مناسبترین واریانت و شبکه جاده موجود با استفاده از آزمون مربعکای نشان داد که در سطح ۹۵ درصد این دو شبکه دارای تفاوت معنیداری میباشند (۰۱۸/۰=p).کلیدواژه ها
طراحی بهینه شبکه جاده جنگلی, تحلیل سلسله مراتبی, نقشه قابلیت عبور اراضی, روش باکموند, سری دلاکخیلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.