پایش تغییرات سی ساله پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو، اردبیل)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 22، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-22-12_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 225
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرشته نامدار

دانشجوی دکتری علوم خاک، گروه علوم خاک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.

شهلا محمودی

استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)

اباذر اسمعلی عوری

دانشیار گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

ابراهیم پذیرا

استاد گروه علوم خاک، گروه علوم خاک؛ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال­های گذشته می­تواند در برنامه­ریزی جهت استفاده بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می­باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز قره سو در استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور است. روش بررسی: دراین تحقیق تغییرات پوشش اراضی طی سی سال از سال ۱۳۶۵ الی ۱۳۹۵ مورد پایش قرار گرفت.ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به ماه جولای سال­های ۱۹۸۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۵ تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با متد حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه­بندی از  شاخص NDVI، DEM و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه­بندی با شاخص کاپا و صحت کلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (۱۳۸۰-۱۳۶۵) ۴۳/۲۰ درصد، در دوره دوم (۱۳۹۵-۱۳۸۰) ۴۲۶/۴۱ درصد و در سی سال (۱۳۹۵-۱۳۶۵) ۹۹/۲۷ درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره تغییرات کاربری زراعت دیم  بیشترین مقدار را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علیرغم بالا بودن قدرت تصاویر ماهواره لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می­توان با استفاده از شاخص­ها و لایه­های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب قدرت تفکیک کاربری­ها از یکدیگر را بهبود بخشید.

کلیدواژه ها

تصاویر ماهواره ای, تغییرات پوشش اراضی, حوضه آبخیز قره سو, سنجش از دور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.