مکان یابی دفن پسماندهای شهری با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس لئوپولد (مطالعه موردی: شهر ملکان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 22، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-22-12_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 540
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

قدرت برزگری

استادیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز. (مسوول مکاتبات)

علیرضا اسماعیلی

دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز.

ابراهیم اصغری کلجاهی

دانشیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز.

چکیده

زمینه و هدف: گسترش بی­رویه شهرها موجب افزایش تولید انواع پسماند در مناطق شهری شده که علی­رغم پیشرفت علوم و فناوری، مدیریت آنها به یک چالش مهم تبدیل شده است. هدف از این تحقیق بررسی و انتخاب محل مناسب برای دفن پسماندهای شهر ملکان می­باشد. روش بررسی: در این مطالعه­، معیارهای تصمیم­گیری مورد نیاز شامل سنگ‎شناسی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، مشخصات خاک، توپوگرافی (شیب)، فاصله از مناطق شهری و فاصله از جاده اصلی، آبراهه های اصلی و فرعی، مناطق مسکونی، چاه و قنات، گسل­ها شناسایی و جمع­آوری شده­اند. به منظور تشکیل ماتریس مقایسه زوجی و وزن­دهی لایه های اطلاعاتی از نرم­افزار Expert Choice ۱۱ و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. سپس در محیط GIS، با روی هم قرار دادن لایه­های اطلاعاتی مختلف، نقشه­ی مکان­های بهینه دفن مواد زائد شهری در منطقه مدل­سازی شده است. یافته­ها: مشخص گردید که مکان کنونی جمع­آوری پسماند شهر ملکان از شرایط کافی برای دفن پسماند برخوردار نمی­باشد و برای انتخاب محل مناسب علاوه بر بررسی تاثیر معیارهای دخیل لازم است از بازدیدهای میدانی و ارزیابی­های زیست­ محیطی هم استفاده گردد تا در نهایت مناسب­ترین محل برای دفن پسماند انتخاب گردد. بحث و نتیجه­گیری: بر اساس نتایج این تحقیق ۸ پهنه مناسب انتخاب شد که براساس بازدیدهای میدانی ۴ مورد از آنها حذف گردید. برای سامان­دهی پسماندهای تولیدی منطقه، چهار پهنه­ انتخاب شده با استفاده از روش ماتریس لئوپولد مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گرفت و در نهایت پهنه شماره ۴ واقع در شرق روستای قلعه­جوق به عنوان گزینه برتر معرفی شد.

کلیدواژه ها

مکان یابی پسماند, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP), GIS, ماتریس لئوپولد, شهر ملکان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.