مکان یابی دفن پسماندهای شهری با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس لئوپولد (مطالعه موردی: شهر ملکان)

زمینه و هدف: گسترش بی­رویه شهرها موجب افزایش تولید انواع پسماند در مناطق شهری شده که علی­رغم پیشرفت علوم و فناوری، مدیریت آنها به یک چالش مهم تبدیل شده است. هدف از این تحقیق بررسی و انتخاب محل مناسب برای دفن پسماندهای شهر ملکان می­باشد. روش بررسی: در این مطالعه­، معیارهای تصمیم­گیری مورد نیاز شامل سنگ‎شناسی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، مشخصات خاک، توپوگرافی (شیب)، فاصله از مناطق شهری و فاصله از جاده اصلی، آبراهه های اصلی و فرعی، مناطق مسکونی، چاه و قنات، گسل­ها شناسایی و جمع­آوری شده­اند. به منظور تشکیل ماتریس مقایسه زوجی و وزن­دهی لایه های اطلاعاتی از نرم­افزار Expert Choice ۱۱ و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. سپس در محیط GIS، با روی هم قرار دادن لایه­های اطلاعاتی مختلف، نقشه­ی مکان­های بهینه دفن مواد زائد شهری در منطقه مدل­سازی شده است. یافته­ها: مشخص گردید که مکان کنونی جمع­آوری پسماند شهر ملکان از شرایط کافی برای دفن پسماند برخوردار نمی­باشد و برای انتخاب محل مناسب علاوه بر بررسی تاثیر معیارهای دخیل لازم است از بازدیدهای میدانی و ارزیابی­های زیست­ محیطی هم استفاده گردد تا در نهایت مناسب­ترین محل برای دفن پسماند انتخاب گردد. بحث و نتیجه­گیری: بر اساس نتایج این تحقیق ۸ پهنه مناسب انتخاب شد که براساس بازدیدهای میدانی ۴ مورد از آنها حذف گردید. برای سامان­دهی پسماندهای تولیدی منطقه، چهار پهنه­ انتخاب شده با استفاده از روش ماتریس لئوپولد مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گرفت و در نهایت پهنه شماره ۴ واقع در شرق روستای قلعه­جوق به عنوان گزینه برتر معرفی شد.

کلیدواژه ها:

مکان یابی پسماند ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، GIS ، ماتریس لئوپولد ، شهر ملکان