معرفی هفت کموتایپ جدید از گونه Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas در ایران با بررسی تنوع ترکیب های اسانس در افراد جمعیت های مختلف این گونه
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 30، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-30-1_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 515
نویسندگان
دانشجوی دکتری، گروه زیست شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
استاد، گروه زیست شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
دانشیار، گروه زیست فناوری، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
استاد، بخش تحقیقات گیاه شناسی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
چکیده
آویشن کرک آلود با نام علمی Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) می باشد. از میان گونه های مختلف جنس Thymus که در سراسر جهان پراکنش دارند، ۱۸ گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارند که از این تعداد ۴ گونه اندمیک ایران است. برای بررسی تنوع اسانس در افراد جمعیت های گونه مورد مطالعه در ایران از روش D.S.S. (تعیین زیستگاه ویژه) استفاده شد. در این مطالعه اندام های هوایی ۵ فرد (بوته) از گونه مورد مطالعه در مرحله گلدهی از ۱۰ زیستگاه ویژه جهت بررسی های شیمیایی جمع آوری (۵۰ فرد در کل) و در دمای اتاق خشک گردیدند. استخراج اسانس از تمامی افراد به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه طرح کلونجر طبق فارماکوپه بریتانیا برای مدت ۴ ساعت انجام شد. ترکیب های شیمیایی اسانس ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. بالاترین بازده متوسط تولید اسانس توسط سرشاخه های گلدار افراد مورد مطالعه در سه بار تکرار بر حسب وزن خشک، متعلق به فرد اول از جمعیت Te۲ (۰۹/۴%) و پایین ترین آن متعلق به فرد دوم از جمعیت Te۱۰ (۲۱/۰%) بود. در مجموع در اسانس روغنی افراد ۱۰ جمعیت مورد مطالعه ۳۱ ترکیب شناسایی شد. مقایسه افراد داخل یک جمعیت، نشان داد که افراد یک جمعت در بین خودشان در داشتن ترکیب های شیمیایی تنوع نشان می دهند. از میان ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس ۵۰ فرد مورد مطالعه، ترکیب های زیر به طور گسترده ای تنوع را آشکار کردند. پاراسیمن (%۱/۲۰-۱/۰)، ۱،۸-سینئول (%۴/۲۹-۴/۰)، گاما-ترپینن (%۷/۸-۱/۰)، لینالول (%۳/۸۲-۱/۰)، کامفور (%۱۵-۱/۰)، بورنئول (%۷/۲۲-۶/۱)، ژرانیول (%۶/۷۴-۱/۰)، تیمول (%۷/۵۷-۱/۰)، ژرانیل-استات (%۶/۴۹-۱/۰)، کاریوفیلن-اکساید (%۱/۹-۲/۰)، لیمونن (%۲۴-۲/۰) و آلفا-ترپینئول (%۲/۳۶-۱/۰). نتایج حاصل از آنالیز داده های شیمیایی با نرم افزار MVSP به روش PCO و UPGMA منجر به شناسایی ۹ کموتیپ به شرح زیر برای گونه مورد مطالعه گردید که ۷ کموتیپ از آنها به عنوان کموتیپ های جدید برای این گونه معرفی می شود. ۱- ژرانیول/ ژرانیل استات، ۲- ژرانیول، ۳- لینالول/ ژرانیول/ژرانیل استات، ۴-لینالول، ۵-آلفا-ترپینئول/۱،۸-سینئول، ۶- ژرانیل استات، ۷- ژرانیول/تیمول/بورنئول/۱،۸-سینئول، ۸- تیمول/لیمونن و ۹- تیمول/پاراسیمن/بورنئول.کلیدواژه ها
Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas, زیستگاه ویژه, ژرانیل استات, ژرانیول, آلفا-ترپینئول, لینالول, تیمولاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.