پاسخ عملکرد کمی و کیفی سه اکوتیپ بابونه (Matricaria chamomilla L.) به کاربرد کودهای زیستی در منطقه بوشهر

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 31، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-31-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 215
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدامین کهن مو

دانش آموخته دکترا، گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس

مجید آقاعلیخانی

دانشیار، گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس،

فرهاد رجالی

دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی دو اکوتیپ بومی بابونه (Matricaria chamomilla L.) از بوشهر و یک اکوتیپ بابونه تجاری (اصفهان) در واکنش به کودهای زیستی آزمایشی در دو سال ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان بوشهر انجام شد. تیمارها شامل اکوتیپ بابونه در سه سطح، بکارگیری قارچ میکوریزا در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) و میزان کود فسفات زیستی در سه سطح ۰، ۳۰ و۶۰ کیلوگرم در هکتار بود. از زمان گلدهی بابونه به بعد صفات مورفولوژیک و عملکردی سنجیده شد و پس از برآورد عملکرد گل، بازده اسانس، مقدار کامازولن در اسانس و مقدار آپیژنین ۷-گلوکوزید و میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بوته و نیز در خاک مزرعه پس از آخرین برداشت گل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بجز اثر اصلی اکوتیپ سایر اثرهای اصلی کودهای زیستی و برهم کنش آنها با یکدیگر روی صفات مورد نظر معنی دار نشدند. مقایسه میانگین های وزن خشک گل نشان داد که دو اکوتیپ بابونه بوشهر در سال اول نسبت به اکوتیپ اصفهان حدود ۳۴% افزایش وزن داشتند، در حالیکه در سال دوم ضمن افزایش کلی در وزن خشک اکوتیپ ها، اکوتیپ ۲ بوشهر با ۶۶/۱۱۳۲ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد گل خشک را به خود اختصاص داد و اکوتیپ های ۱ بوشهر و اصفهان به ترتیب با ۴/۱۲% و ۸/۴۸% کاهش در رتبه بعدی قرار گرفتند. از نظر مقدار کامازولن در اسانس و آپیژنین ۷-گلوکوزید در گل خشک در هر دو سال آزمایش به ترتیب برتری آماری با اکوتیپ اصفهان و اکوتیپ های بابونه بوشهر بود (p≤۰.۰۵). گرچه در این تحقیق اثر کودهای زیستی (شامل میکوریزا و فسفات زیستی) بر صفات اندازه گیری شده معنی دار نشدند ولی دستیابی به ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار عملکرد گل خشک، حدود ۳ کیلوگرم در هکتار عملکرد اسانس، درصد بالای کامازولن در اسانس (۱۶-۱۵% در اکوتیپ اصفهان و ۷-۵% در اکوتیپ های بوشهر) و مقدار قابل توجه تولید آپیژنین ۷-گلوکوزید (۷/۱۲-۱۰ کیلوگرم در هکتار) نشان دهنده توانایی تولید مطلوب گیاه بابونه تحت تاثیر کودهای زیستی در شرایط مزرعه بود. بر این اساس به دلیل سازگاری بوم شناختی گسترده گیاه بابونه با شرایط و عملیات زراعی منطقه بوشهر می توان به تولید این گیاه دارویی ارزشمند در قالب یک سیستم کشاورزی کم نهاده مبادرت ورزید و آن را با اطمینان وارد تناوب زراعی منطقه نمود.

کلیدواژه ها

آپیژنین ۷-گلوکوزید, بابونه (Matricaria chamomilla L.), بازده اسانس, فسفات زیستی, کامازولن, میکوریزا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.