تحلیل فضایی زمانی مدیریت مخاطرات آنتروپوژنیکی معادن در ایران
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره: 2، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JSAEH-2-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 315
نویسندگان
دانشگاه بیرجند
دانشگاه خوارزمی
چکیده
مخاطرات در حیات بشر متاثر از دو نیروی انسانی و طبیعی ظهور و نمود مییابند. تاکنون این گونه بوده که انسان تاثیرگذارترین محرک پایابی مخاطرات و شدت دهی به آن بوده است. علت نقشآفرینی منفی انسان در صحنهی زیستی به عوامل عدیدهای چون ناآگاهی، قدرت عمل و واکنش پایین، توان فناوری کم، ایدئولوژیهای سلطهجویانه و رقابت باز میگردد. اما، در کل آنچه در نظام اجتماعی و مهندسی رفتار بشر (بهخصوص در برخورد با طبیعت) به شدت تابعی از آن است، نظام مدیریتی است. یکی از رفتارهای متداول و مرسوم انسانها، که در چارچوب نظام اقتصادی جای میگیرد، استخراج و بهرهبرداری از معادن است که دارای تبعات بیشماری برای اکوسیستم است. در واقع، معادن جلوهای از کنش انسان در برخورد با طبیعت هستند که روز به روز بر دامنهی فعالیتی آن افزوده میشود. ایران کشوری است که حیات اقتصادی آن در مقیاس خرد تا کلان بر پایه ی ذخایر عظیم معدنی مستقر در آن است. از سوی دیگر، بهرهبرداری از معادن در کشور دارای آثار گوناگون محیط زیستی است. در این تحقیق تلاش شده تا به تحلیل فضایی زمانی پدیدهی انسانساخت مخاطرات محیط زیستی معادن در حال بهرهبرداری کشور، تحت عنوان مخاطرات آنتروپوژنیکی معادن پرداخته شود که به طور عمده ناشی از نظام مدیریتی است. دادههای مورد نیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و از مرکز آمار ایران برای دو سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل و پاسخ پرسش تحقیق، دادهها در ۵ شاخص و ۱۶ زیرشاخص دستهبندی شدند. سپس، به تهیه ی نقشههای توزیع درصدی معادن و فعالیتهای محیط زیستی استانها در نرم افزار GEO DaTM و استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره COPRAS، مدل AHP و الگوریتم بیضوی انحراف معیار در GIS.۱۰ اقدام شد. نتایج نشان داد به رغم وجود معادن در همه ی مناطق کشور و گسترش بهرهبرداری از آن، توجه ها و ملاحظه های لازم برای کاهش یا تعدیلسازی آثار مخرب محیط زیستی معادن دایر در کشور وجود ندارد، به ویژه این که در زمینهی اقتصادی کاهشدهی تخصیص سرمایه به تقویت بنیانهای «زیستسازگار» کردن معادن در پیش گرفته شده است. پدیدهی «مخاطرات آنتروپوژنیکی معادن در حال بهرهبرداری ناشی از مدیریت»، میتواند در ایجاد و تشدید مخاطرات زیست محیطی فضا نقش اساسی داشته باشد و در پهنهی سرزمینی ایران، مخاطرات آنتروپوژنیکی با سرعتی مضاعف در حال خزش به سوی کانونهای مهم جمعیتی و بسترسازی برای بحرانهای گوناگون مخاطراتی است.کلیدواژه ها
Environment, Human-made Hazards, Anthropogenic, Hazards Motion, Mines, محیط زیست, مخاطرات انسانی, آنتروپوژنیک, خزش مخاطرات, معادناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.