تغییرات مکانی و زمانی الگوی وقوع بارش با استفاده از شاخص های PCI و SI در استان گلستان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره: 7، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JSAEH-7-4_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 453
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیده روشنی

University of Mohaghegh Ardabili

رئوف مصطفی زاده

University of Mohaghegh Ardabili

اباذر اسمعلی عوری

University of Mohaghegh Ardabili

محسن ذبیحی

Tarbiat Modares University

چکیده

تاثیر تغییر الگوهای زمانی و مکانی بارش بر خطر سیلاب/خشکسالی و منابع آب قابل دسترس به عنوان مساله ای غیرقابل انکار در مدیریت منابع آب مطرح است. شاخص های تمرکز بارش و فصلی بودن بارش از جمله از شاخص های تبیین پراکندگی بارندگی در یک منطقه است که می تواند منجر شناسایی الگوی توزیع بارش و مدیریت پیش از وقوع خطرات طبیعی گردد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضیعت توزیعی زمانی و مکانی و روند تغییرات شاخص های تمرکز و فصلی بودن بارش در ۴۱ ایستگاه باران سنجی استان گلستان با طول دوره آماری ۳۸ ساله در مقیاس های زمانی سالانه، فصلی، دوره خشک و دوره مرطوب برنامه ریزی شده است. براساس نتایج، میانگین شاخص تمرکز بارش در منطقه مطالعاتی گلستان در مقیاس های سالانه، بهار، تابستان، پاییز، زمستان، دوره خشک و دوره مرطوب به ترتیب برابر ۱۵/۱۳، ۹۶/۱۱، ۱۵/۱۳، ۷۲/۱۰، ۹۶/۹، ۷۲/۱۴ و ۷۲/۱۰ محاسبه شد. هم چنین، ایستگاه چات با مقدار ۷۹/۰ (توزیع فصلی با یک فصل خشک و یک فصل مرطوب) و ایستگاه شصت کلاته با مقدار ۴۷/۰ (توزیع عمدتا فصلی با یک فصل خشک کوتاه) به ترتیب بیشینه و کمینه مقدار شاخص فصلی بودن در استان گلستان را به خود اختصاص می دهند. علاوه بر این، ۲۷ و ۱۴ ایستگاه به ترتیب دارای روند تغییرات افزایشی (معنی دار و غیرمعنی دار) و کاهشی (معنی دار و غیرمعنی دار) برای شاخص های PCI و SI هستند. عدم پیروی بارش در استان گلستان از الگوی زمانی و مکانی واحد از دیگر دستاوردهای پژوهش حاضر است. یافته های مطالعه حاضر می تواند به عنوان یک راهنما در برنامه ریزی ها و سیاست گزاری های مرتبط با منابع آب در منطقه مطالعاتی پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Seasonality index, Precipitation distribution, Spatial distribution, Temporal scales, Water resources management, پراکندگی باران, توزیع مکانی, شاخص فصلی بودن, مدیریت منابع آب, مقیاس های زمانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.