تهیه نقشه رقومی آب معادل برف با استفاده از پارامترهای ژئومرفومتری و روش شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سخوید)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 7، شماره: 13
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-7-13_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 315
نویسندگان
چکیده
اگرچه بخش کوچکی از سطح کره زمین را مناطق کوهستانی در بر می گیرد، اما همین مقدار اندک در چشم انداز هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز تاثیر شگرفی دارد. با توجه به این که در مناطق خشک و نیمه خشک ایران، بحران آب مقوله ای جدی است، پایش مقادیر برف باریده شده در بخش های کوهستانی این مناطق بسیار حائز اهمیت است. معمولا دستیابی به توزیع مکانی آب معادل برف از راه اطلاعات مشاهده ای و در مقیاسی محدود، صورت می گیرد، این در حالی است که به دلیل محدودیت های میدانی و صعب العبور بودن مناطق کوهستانی، جمع آوری اطلاعات به ویژه در حوزه های بزرگ، دشوار و گاهی غیر ممکن است. بدین ترتیب، توسعه روش هایی که بتواند آب معادل برف را در نقاط فاقد اندازه گیری برآورد نماید و نیز بررسی دامنه کاربرد آن ها، امری ضروری است. در این پژوهش محدوده ای به مساحت ۱۶ هکتار در منطقه سخوید یزد انتخاب و با استفاده از نمونه بردار مدل مونت- رز در ۲۱۶ نقطه، داده آب معادل برف اندازه گیری شد. سپس به کمک ۳۱ پارامتر ژئومورفومتری حوزه، به ارزیابی کارآیی روش شبکه عصبی مصنوعی در برآورد توزیع مکانی آب معادل برف پرداخته شد و بدین ترتیب، نقشهرقومی آب معادل برف تهیه گردید. نتایج حاصله نشان داد که شبکه عصبی مصنوعی با ضریب تعیین ۸۳/۰ و مجذور میانگین مربعات خطا برابر با ۵۵/۳ قادر به پیش بینی آب معادل برف است. همچنین نتایج آنالیز حساسیت شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که از بین پارامترهای به کار رفته در پیش بینی آب معادل برف، پارامترهای مقطع طولی انحناء، مقطع عرضی انحناء، انحناء، اثرباد، شیب، شاخص همواری قله، شیب حوزه و شاخص همواری دره، جزء موثرترین عوامل در پیشبینی آب معادل برف هستند.کلیدواژه ها
Artificial Neural Network, Geomorphometric Parameters, Sakhvid Watershed, Sensitivity Analysis, Snow Water Equivalent, آب معادل برف, شبکه عصبی مصنوعی, آنالیز حساسیت, پارامترهای ژئومرفومتری, حوزه آبخیز سخویداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.