شبیه سازی جریان رودخانه با استفاده از مدل SWAT (مطالعه ی موردی: رودخانه قره سو اردبیل)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 7، شماره: 13
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-7-13_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 134
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فواد ناصرآبادی

اباذر اسمعلی عوری

حسین اکبری

رخساره رستمیان

چکیده

     شبیه سازی جریان رودخانه ها، پیش بینی رفتار هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز و درک درستی از مولفه های مختلف چرخه هیدرولوژیکی برای برنامه ریزی در برای حفاظت از منابع آبی حائز اهمیت است. از طرف دیگر، نبودن برآورد مناسب رواناب حاصل از بارش در حوزه های آبخیز، مدیریت بهینه ی منابع آبی به ویژه مدیریت بهره برداری سدها و شبکه ی آبرسانی را دچار مشکل می نماید. در پژوهش حاضر از مدل SWAT برای شبیه سازی رواناب ماهانه ی حوزه آبخیز قره سو واقع در استان اردبیل با مساحت ۴۰۶۲ کیلومتر مربع استفاده شد. هدف اصلی این پژوهش، کاربرد و اجرای مدل SWAT در شبیه سازی رواناب ماهانه حوزه آبخیز قره سو و ارزیابی دقت شبیه سازی مدل در مراحل واسنجی و اعتبارسنجی می باشد. آمار رواناب ایستگاه های هیدرومتری سامیان، پل الماس و یامچی در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ میلادی ( ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ هجری شمسی) برای شبیه سازی جریان مورد استفاده قرار گرفت. آمار سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ برای واسنجی و آمار سال های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ برای اعتبارسنجی مدل در نظر گرفته شد. ضرایب تبیین ( ) و نش- ساتکلیف ( ) برای ارزیابی کارایی مدل استفاده گردید. ضریب  در دوره ی واسنجی ۷۰/۰، ۶۸/۰ و ۳۴/۰ و در دوره اعتبارسنجی ۸۲/۰، ۵۳/۰ و ۶۳/۰ به دست آمد که به ترتیب متعلق به ایستگاه های یامچی، سامیان و پل الماس است. ضریب  در دوره ی واسنجی به ترتیب ۵۱/۰، ۵۸/۰ و ۰۹/۰ و در دوره ی اعتبارسنجی به ترتیب ۵۱/۰، ۳۳/۰- و ۶۰/۰ به دست آمد. بر اساس نتایج ضرایب ارزیابی، مدل SWAT رواناب ماهانه ی ایستگاه یامچی را در هر دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی به صورت قابل قبول شبیه سازی کرده است. از دلایل ضعف مدل در شبیه سازی جریان در بعضی از ماه های سال می توان به شبیه سازی ضعیف ذوب برف، ناسازگاری فرضیات مدل در انتقال جریان در لایه های یخ زده و اشباع، تعداد کم داده های جریان و فقدان داده های ورودی لازم برای شبیه سازی آب زیرزمینی اشاره کرد.

کلیدواژه ها

Calibration, Ghareh Su watershed, Runoff, Validation, SWAT model, اعتبارسنجی, حوزه ی آبخیز قره سو, رواناب, مدل SWAT, واسنجی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.