بررسی پتانسیل سیل خیزی حوزه های آبخیز و تعیین مناطق مولد سیل (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نکا)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 7، شماره: 14
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-7-14_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 254
نویسندگان
چکیده
سیل از جمله خطرهای طبیعی است که فراوانی وقوع آن در سالهای اخیر روند افزایشی داشته و خسارتهای ناشی از آن همه ساله بخشی از کشور را تحت تاثیر قرار داده است. اولویتبندی زیرحوزهها از نظر پتانسیل سیلخیزی تاثیر مهمی در مدیریت حوزه آبخیز دارد. هدف از اولویتبندی سیلخیزی در زیرحوزهها، ارائه الگویی برای کنترل و کاهش خطرات سیل و ارزیابی نقش هریک از زیرحوزهها در دبی اوج هیدروگراف سیلاب خروجی از حوزه میباشد. در این تحقیق، حوزه نکا به دلیل وقوع سیلهای متعدد، به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و با تلفیق GIS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، بر اساس روش SCS سهم هرکدام از زیرحوزهها در سیل خروجی از کل حوزه تعیین شد. به این منظور ابتدا هایتوگراف بارش طرح بازای دوره بازگشتهای مختلف محاسبه و بعد از واسنجی مدل HEC-HMS و تخمین مقدار بهینه پارامترها، هیدروگراف سیل خروجی از هریک از زیرحوزههای حوزه نکا و هم چنین هیدروگراف سیل خروجی از کل حوزه بازای دوره بازگشتهای مختلف توسط HEC-HMS شبیهسازی شد. برای اولویتبندی زیرحوزهها، پس از حذف انفرادی زیرحوزهها در محیط HEC-HMS، از دو شاخص سهم مشارکت هر زیرحوزه در سیل خروجی از حوزه و سهم مشارکت هر زیرحوزه در سیل خروجی از حوزه بازای واحد سطح استفاده شد. به این منظور از سیل با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله استفاده شد. نتایج نشان داد که سهم زیرحوزهها در پتانسیل سیلخیزی کل حوزه تنها تحت تاثیر مساحت آنها نیست و عواملی چون موقعیت مکانی زیرحوزهها و روندیابی سیل در رودخانه اصلی نیز در رژیم سیلابی حوزه تاثیر قابل توجهی دارند. همچنین شاخص تعیین شدت سیلخیزی بازای واحد سطح زیرحوزهها، در اولویتبندی عملیات کنترل سیل بازای هزینه و امکانات میتواند از شاخص دیگر کارایی بیشتری داشته باشد. در نهایت مشاهده شد، زیرحوزههایی که در قسمتهای میانی حوزه واقع شدهاند، بیشترین تاثیر را در سیلخیزی حوزه دارند.کلیدواژه ها
Flood, GIS, HEC-HMS Model, Neka Basin, Prioritization, Routing, سیل, GIS, مدل HEC-HMS, حوزه نکا, روندیابی, اولویت بندیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.