بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ممنوعیت بهره برداری چوبی جنگل های شرق استان مازندران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-9-17_022
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 328
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه شیرزادی لسکوکلایه

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

حمید امیرنژاد

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

ساره حسینی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

چکیده

ممنوعیت بهره­ برداری جنگل یکی از مهمترین چالش­ ها در مدیریت جنگل­های هیرکانی است که دارای پیامدهای مختلفی می­ باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی، وزن­دهی و اولویت ­بندی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ممنوعیت بهره­برداری جنگل (تنفس جنگل) در جنگل­های شرق استان مازندران (جنگل­های تحت مدیریت حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران، ساری) است. جامعه آماری پژوهش حاضر، گروه ۶۰ نفره از کارشناسان و خبرگان، اعضای هیات علمی متخصص در این زمینه و جوامع روستایی ساکن در حاشیه جنگل­های تحت مدیریت بوده است. در این مطالعه جهت شناسایی پیامدهای ممنوعیت بهره­برداری جنگل از روش دلفی، محاسبه وزن پیامدها از تکنیک انتروپی (Entropy) و برای اولویت­ بندی آنها از تکنیک ترجیحات بر اساس مشابهت به راه­ حل ایده آل (TOPSIS) استفاده شد. تجزیه و تحلیل یافته­ های این پژوهش با استفاده از تکمیل ۵۵ پرسشنامه دریافتی، شش پیامد مثبت و ۱۷ پیامد منفی را از جنبه ­های اقتصادی و اجتماعی برای ممنوعیت بهره ­برداری جنگل شناسایی نمود. نتایج وزن­دهی پیامدها نشان داد که در میان پیامدهای مثبت، پیامدهای افزایش ارزش­های اقتصادی خدمات محیط­ زیستی جنگل­ها و گرایش به­سمت زراعت چوب (جهت تامین نیاز چوبی) به ­ترتیب با وزن­های ۰/۲۰۰۵۷۳ و ۰/۲۰۰۴۲۶ و از پیامدهای منفی، افزایش قاچاق چوب ۰/۰۵۹۱۶۳ و کاهش اشتغال ۰/۰۵۹۱۳۳ بیشترین وزن را به­ خود اختصاص داده ­اند. نتایج اولویت ­بندی پیامدها نیز نشان داد در میان پیامدهای مثبت و منفی، تغییر مدیریت وابسته به چوب به مدیریت چند­منظوره جنگل و افزایش قاچاق چوب اولویت بالاتری را نسبت به سایر پیامدها دارند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد در پیامدهای مثبت، دیدگاه اقتصادی و در پیامدهای منفی، دیدگاه اجتماعی وزن بیشتری را کسب نمودند. لذا پیشنهاد می گردد در اجرای طرح تنفس جنگل، برنامه ­هایی در راستای نظارت دقیق، مستمر و تخصیص بودجه از سوی دولت جهت افزایش حفاظت جنگل و کاهش قاچاق چوب و ایجاد فرصت­های شغلی مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Economic and social consequences, Entropy, Forest logging prohibition plan, TOPSIS, پیامدهای اقتصادی و اجتماعی, طرح تنفس جنگل, TOPSIS, Entropy

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.