فعل های لحظه ای و انواع نمود دستوری در زبان فارسی برهم کنش
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه زبان پژوهی، دوره: 13، شماره: 40
- کد COI اختصاصی: JR_JLRZ-13-40_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 628
نویسندگان
دکترای تخصصی زبان شناسی، دانشیار گروه زبان شناسی، هیات علمی دانشگاه اصفهان
دانشجوی دکتری زبان شناسی، گروه زبان شناسی، دانشگاه رازی کرمانشاه
چکیده
افعال لحظه ای، جزء افعال تغییر حالت و رویدادهایی هستند که تداوم آن ها چنان کوتاه است که تقریبا نادیده گرفته می شود. این افعال، نمود پایانی دارند و معمولا با قیدهایی مانند «با جدیت» و «با انرژی» به کار نمی روند. هدف این پژوهش، بررسی تعامل افعال لحظه ای با انواع نمود دستوری در زبان فارسی است که در چارچوب دستور نقش و ارجاع و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام میگیرد. افعال لحظه ای در این پژوهش در دو زیرگروه افعال لحظه ای نقطه اوجی و افعال لحظه ای رویدادی بررسی می شوند. افعال لحظه ای نقطه اوجی برای تحقق معمولا به مقدمه ای نیاز دارند که در طول زمانی کوتاه یا بلند انجام می گیرد، ولی افعال رویدادی معمولا به چنین مقدمه ای نیاز ندارند. داده های پژوهش از وب گاه های اینترنت و گفتگوهای روزانه انتخاب شدهاند. بررسی افعال لحظه ای در تعامل با نمودهای دستوری نمایانگر آن است که هر دو زیرگروه افعال لحظه ای، قابلیت کاربرد با نمود تام را دارا هستند. هر چند، با توجه به مشخصه غیر پویا بودن افعال لحظه ای، در اغلب موارد این افعال، فاقد صورت استمراری به شمار می آیند. بررسی داده ها نشان میدهد که افعال لحظه ای نقطه اوجی و رویدادی با رفتارهای متفاوت، میتوانند با خوانش هایی ازجمله قریب الوقوع بودن، حرکت آهسته، تکرار عمل، فرافکنی اشاری و خوانش گزارشی در ساخت نمود ناقص نمایان شوند. در نمود کامل نیز میتوانند کارکردهای تجربی، خبر داغ، کارکرد جهانی و گواه نمایی داشته باشند. این افعال در نمودهای تام، ناقص و کامل می توانند به مفهوم آینده نگر به کار روند که در این صورت، بافت کاربردی و وجود گروه قیدی دال بر آینده، نقش تعیین کنندهای خواهد داشت.کلیدواژه ها
افعال لحظه ای, نمود واژگانی, نمود دستوری, دستور نقش و ارجاع, زبان فارسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.