جایگاه برنامه مبتنی بر هوش های چندگانه در کتب درسی دوره اول ابتدایی براساس مولفه های هوش های چندگانه

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه سلامت روان کودک، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CHILD-7-1_023
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 375
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر سلطانی

Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Iran

یوسف ادیب

Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Iran

فیروز محمودی

Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Iran

شهرام واحدی

Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Iran

چکیده

زمینه و هدف: یک برنامه درسی معتبر باید مبتنی بر درک صحیح و دقیق ابعاد روان شناختی انسان باشد. از جمله جنبه های روانی مهم انسان که با فرایند یادگیری و برنامه درسی ارتباط نزدیکی دارد، مفهوم هوش است. مفهوم هوش تاکنون روندی تحولی طی کرده و از مفهومی واحد به مفهومی چند بعدی با شکل­ های مختلف تبدیل شده است. در این بین، نظریه هوش ­های چندگانه گاردنر (۲۰۱۱) شرایط جدیدی برای درک هوش انسان و پدید آمدن دیدگاه ­های قوی در فرایند تعلیم­ و­ تربیت به وجود آورده و کارکردهای مهمی را به دنبال داشته است. هدف پژوهش حاضر تعیین جایگاه هوش ­های چندگانه در برنامه درسی دوره اول ابتدایی است. روش: روش این پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا با به ­کارگیری روش" آنتروپی شانون"(۱۹۸۴) است که نگاه جدیدی به پردازش داده ­ها به صورت کمی دارد. بر اساس این روش که به مدل جبرانی مشهور است، محتوای کتب اول ابتدایی بر اساس ۹ مولفه­ اصلی و ۵۵ مولفه فرعی هوش­های چندگانه مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه­ آماری این پژوهش شامل تمامی کتاب ­های درسی پایه اول ابتدایی بود (۴ کتاب)،که به­ صورت سرشماری، همه­ آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل چک­لیست محقق ساخته­ای بود که بر اساس مولفه ­های هوش­ های چندگانه (گاردنر، ۲۰۱۱) و فلیتهم (۲۰۱۴) ساخته شد. یافته ­ها: نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد که از بررسی کل چهار کتاب اول ابتدایی، مولفه هوش ریاضی- منطقی با ۵۷۳ مورد، بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده و کم­ ترین مقدار مربوط به هوش موسیقیایی با صفر مورد فراوانی است. در نتیجه ضریب اهمیت هوش ریاضی منطقی (۰/۱۲۷) و هوش موسیقیایی (۰) بوده است. نتیجه­ گیری: در محتوای کتاب­های درسی پایه اول ابتدایی به برخی مولفه ­های هوش ­های چندگانه، کمتر و یا اصلا توجهی نشده است. این در حالی است که هوش ­های چندگانه، عامل پیشرفت فراگیران در هر زمینه­ ای است و طراحی و اجرای صحیح برنامه ­های درسی در قالب هوش­ های چندگانه می­تواند تفاوت­ های فردی فراگیران را به خوبی مورد توجه قرار دهد و مانع افت تحصیلی دانش­ آموزان شود.

کلیدواژه ها

Multiple intelligences, curriculum, textbooks of the first grade, هوش های چندگانه, برنامه درسی, کتاب های اول ابتدایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.