ارزیابی قابلیت مراتع کوهستانی درمیان خراسان جنوبی برای بهره برداری از گیاهان دارویی بر مبنای شاخص های اکولوژیکی و تکیه بر دانش بومی بهره برداران
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، دوره: 37، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJMAPR-37-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 251
نویسندگان
دانش آموخته دکترای مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
استاد، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
استاد، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
استاد، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
استادیار آموزش، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۴۰۰.۳۷.۳۰.۱۰۵.۱.۱۵۷۵.۱۶۰۶ بهره برداری از گیاهان دارویی بر مبنای اصول اکولوژیک، یکی از جنبه های استفاده های چندمنظوره از مراتع است. از این رو، قابلیت مراتع کوهستانی درمیان در شرق کشور، برای بهره برداری از گیاهان دارویی، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، علاوه بر شاخص های اکولوژیکی، شاخص های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مرتبط با دانش بومی نیز مدنظر قرار گرفت. در این ارتباط، آماربرداری از پوشش گیاهی، در داخل ۶۰ پلات دو متر مربعی که به فواصل ۲۰ متر از یکدیگر در امتداد ترانسکت های۲۰۰ متری مستقر شده بودند، انجام شد و سهم گونه های دارویی در ترکیب گیاهی محاسبه گردید. محدودیت ها و پتانسیل های منطقه نیز برای بهره برداری از گیاهان دارویی، از دیدگاه بهره برداران و کارشناسان، با طراحی مجموعه سوالات، در قالب طیف لیکرت ارزیابی شد. از تلفیق نقشه ها در محیط GIS و بر مبنای رویکرد عامل محدودکننده فائو، نقشه نهایی شایستگی برای بهره برداری از گیاهان دارویی بر اساس درجات شایستگی خوب، متوسط، کم و غیرشایسته تهیه گردید. نتایج نشان داد که ۵۰.۱۱%(۶۳۶۷.۸۳ هکتار) و ۴۹.۸۹% (۶۳۴۱.۴۴ هکتار) از مراتع، به ترتیب دارای شایستگی متوسط و کم برای بهره برداری بودند. درصد پوشش تاجی، بیشترین سهم محدود کنندگی شایستگی تیپ های گیاهی را داشت که در این شرایط، جهت حفاظت خاک و بهبود وضعیت مرتع، برداشت گیاهان دارویی، کمتر توصیه می شود. خرید تضمینی گیاهان دارویی از بهره برداران و ارائه آموزش های لازم به آنها در مورد جنبه های مختلف این حرفه، نیز منجر به افزایش قابلیت این نوع بهره برداری در مراتع خواهد شد. بر همین اساس، در طراحی دستورالعمل تعیین شایستگی مراتع برای بهره برداری از گیاهان دارویی، باید به آنها توجه بیشتری شود.کلیدواژه ها
استفاده چندمنظوره, شایستگی مرتع, بهره برداری از مراتع, سیستم اطلاعات جغرافیاییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.