واسنجی روش روندیابی ماسکینگام با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان (مطالعه موردی: حوزه گرمرود)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 11، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-11-21_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 462
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایمان نجفی

Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

علیرضا عمادی

Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

محمدعلی غلامی سفیدکوهی

Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده

     روندیابی رودخانه و مخزن یکی از نکات مهم در پیش­ بینی سیلاب خروجی از حوزه آبخیز می ­باشد. بنابراین دقت در محاسبه آن سبب افزایش دقت سیلاب خروجی از حوزه آبخیز می ­شود. روش ماسکینگام یکی از روش­های روندیابی رودخانه می ­باشد که ضرایب K و X با توجه به نوع حوزه آبخیز و رودخانه تعیین می­ شود. در اکثر حوزه­ های آبخیز به دلیل عدم دسترسی به همه ­ی پارامترها، این ضرایب به ­صورت تقریبی در نظر گرفته می­ شوند لذا هدف از این پژوهش واسنجی روش ماسکینگام در حوزه گرمرود و تعیین ضرایب K و X بهینه می باشد. به این­ منظور ابتدا حوزه آبخیز گرمرود با استفاده از الحاقیه HEC-GeoHMS در محیط نرم ­افزار ARC GIS به ۲۱ زیر حوزه  و ۱۸ بازه رودخانه تقسیم ­بندی شد. با استفاده از نرم ­افزار HEC-HMS سیلاب خروجی از هر یک از زیر حوزه­ ها محاسبه و روندیابی سیستم رودخانه­ ها با استفاده از مدل کامپیوتری تهیه­ شده انجام شد. به­ منظور واسنجی از روش بهینه­ سازی الگوریتم جامعه مورچگان استفاده شد، به صورتی که در مجموع ۳۶ متغیر تصمیم (شامل ۱۸ متغیر K و ۱۸ متغیر X) تعیین شد. تابع هدف مجذور میانگین مربعات خطای داده­های دبی هیدروگراف محاسباتی و مشاهداتی خروجی  حوزه  آبخیز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد ضرایب بهینه نسبت به ضرایب معمول در دوره­ های واسنجی و صحت سنجی به­ ترتیب مقدار تابع هدف را ۲۸% و ۲/۴% کاهش می ­دهد.

کلیدواژه ها

Ant colony algorithm, Flood routing, Garmrood basin, HEC-HMS model, Muskingumethod, الگوریتم کلونی مورچگان, حوزه آبخیز گرمرود, روش ماسکینگام, روندیابی سیلاب, مدل HEC-HMS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.