بررسی تاثیر عملیات آبخیزداری در حوزه های بالادست مناطق شهری (مطالعه موردی: حوزه های آبخیز مشرف به مناطق ۵ و ۲۲ تهران)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 11، شماره: 22
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-11-22_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 430
نویسندگان
Water & Energy Research Center
Tehran University
Tehran University
Tehran University
چکیده
یکی از مسائل و مشکلات برخی از شهرهای کشور به ویژه آنهایی که در مجاورت حوزه های آبخیز کوهستانی قرار دارند، مهار و کنترل رواناب و فرسایش و رسوب ناشی از آن می باشد که هر ساله خسارات زیادی را به تاسیسات و زیرساختهای پایین دست وارد می کند. سالهاست که عملیات آبخیزداری به عنوان راهکاری برای کاهش و تخفیف اثرات مخرب، مطرح و اقداماتی نیز در این زمینه در این حوزه ها صورت گرفته است. لیکن ارزیابی این دست از پروژه ها می تواند به منظور تعیین اثربخشی و برنامه ریزی های آتی در خصوص طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی نقش مهمی را ایفا نماید. در این راستا در تحقیق حاضر برای نشاندادن تاثیر این عملیات، دو حوزه آبخیز شهری منطقه ۵ (کوهسار) و منطقه ۲۲ تهران که خود متشکل از تعدادی زیرحوزه می باشند، انتخاب که در آنها به ترتیب فقط عملیات بیولوژیک (پوشش گیاهی) و عملیات تلفیقی (بیولوژیک و سازه ای) اجرا شده است. سپس با استفاده از مدل تجربی MPSIAC، تاثیر عملیات انجام یافته دراین حوزه ها به صورت کمی در کاهش عوامل درونی مدل و خروجی نهایی آن که میزان فرسایش و رسوب می باشد، در دو دوره قبل و بعد از اجرای طرح، محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد در حوزه های اول، عملیات بیولوژیکی مشتمل بر کاشت و توسعه پوشش گیاهی، تاثیر ۴۵ درصدی بر بهبود سیمای محیط طبیعی حوزه شهری خود با کاهش تخریب داشته و در حوزه های دوم اجرای تلفیقی از عملیات سازه ای و بیولوژیک، سبب کاهش ۵۵ درصدی نرخ فرسایش و تولید رسوب شده است. نتایج بهدستآمده حاکی از جایگاه مثبت عملیات آبخیزداری و اثر بخشی بیشتر روشهای تلفیقی در کاهش مسائل و مشکلات ناشی از حوزه های بالادست مشرف به شهرها بوده و نیز نشان می دهد نحوه برخورد با فعالیتهای آبخیزداری در حوزه های آبخیز مشرف به شهرها اندکی با شیوه های کلاسیک آبخیزداری متفاوت و نیازمند نگاه جدیدی در این حوزه می باشد.کلیدواژه ها
Biological Methods, Integrated Methods, Kuhsar, MPSIAC, Tehran ۲۲nd District, Watershed Management, آبخیزداری, عملیات بیولوژیکی, عملیات سازه ای, کوهسار, منطقه ۲۲ تهران, MPSIACاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.