کانی شناسی و زمین شیمی عناصر لانتانید ذخیره کائولن بهاریه، شرق کاشمر، شمال شرق ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 29، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-29-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 397
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی اکبر احمدی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

علی عابدینی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

ساسان باقری

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

علی اصغر کلاگری

گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

ذخیره کائولن بهاریه (شرق کاشمر، استان خراسان رضوی) محصول دگرسانی سنگ­های داسیتی (ائوسن) است و در پهنه فلززایی خواف-کاشمر- بردسکن قرار دارد.­ بررسی­های صحرایی نشان می­دهند که گسترش این ذخیره توسط سامانه زمین­ساخت منطقه کنترل شده و حضور پوش­سنگ سیلیسی مهمترین ویژگی زمین­شناسی این ذخیره به شمار می­رود. بررسی­های کانی­شناسی با روش­های پراش پرتوی X (XRD)، میکروسکوپی الکترونی روبشی اثر میدانی (FE-SEM)، طیف سنجی پراکندگی انرژی پرتوی X (EDS)، گرماسنجی تفاضلی (DTA) و گرما وزن­سنجی (TGA) نشانگر حضور کانی­های کائولینیت، هالویزیت، ایلیت، کوارتز، آلونیت، جاروسیت، مسکوویت، آلبیت، ژیپس، توپاز، انیدریت، روتیل، گالن، زیرکن و هماتیت در نمونه­های کائولن است. محاسبه تغییرات جرم با در نظر گرفتن Al به عنوان عنصر شاخص کم­تحرک نشان می دهد که گسترش فرآیند کائولینیتی­شدن با غنی­شدگی شدید عناصر خاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) همراه بوده است. این پدیده به جذب ترجیحی LREE توسط کائولینیت، آلونیت، هماتیت و جاروسیت و فعالیت به نسبت پایین یون­های کمپلکس­ساز در سیال­های دگرسان کننده سنگ اشاره دارد. ضرایب همبستگی بین عناصر نشان می­دهند که کائولینیت، روتیل، اکسیدهای منگنز و فسفات­های ثانویه نقش کنترلی مهمی در توزیع و تثبیت لانتانیدها داشته­اند. رخداد بی­هنجاری منفی Eu در ارتباط با دگرسانی فلدسپارها توسط سیال­های گرمابی دما بالا و رخداد بی­هنجاری مثبت Ce گویای اثر سامانه آبی دما پایین بر ذخیره کائولن بهاریه است.    

کلیدواژه ها

Kaolin deposit, mnearlogy, geochemistry, mass changes, lanthanide elements, Baharieh, Kashmar., ذخیره کائولن؛ کانی شناسی؛ زمین شیمی؛ تغییرات جرم؛ عناصر لانتانید؛ بهاریه؛ کاشمر.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.