احسان پرندی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران،ایران، کرج
سانازسادات میرطالبی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران، ارومیه
رحیم آزادنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران،کرج
سارا عمرزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران، تبریز

افزایش نیاز به استفاده از سلولز خالص و طبیعی به علت کاربردهای فراوان در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، پزشکی، کاغذسازی و غیره و با توجه به محدودیتهای استفاده از سلولز خالص و طبیعی در جهت حفظ محیطزیست و هزینه بر بودن روشهای خالص سازی، زمینه را برای تولید سلولز از باکتری فراهم ساخته است. سلولزباکتریایی نوعی اگزوپلی ساکارید میباشد که توسط گونه های مختلفی از باکتریهای گرم مثبت و منفی تولید میشود. مهمترین و کاربردی ترین میکروارگانیسم مطالعه شده در این زمینه استوباکترزیلینیوم میباشد که بهدلیل تولید در سطح بالا با استفاده از منابع کربنی و غیرکربنی مورد توجه قرار گرفتهاست. به طور کلی ارگانیسم های تولیدکنندهی سلولز با تشکیل زنجیره ای β۱ ۴ با پلیمریزه کردن واحدهای گلوکز و اجتماع و کریستالیزاسیون، زنجیره ای سلولز را ایجاد میکنند. طراحی و فرمولاسیون محیط کشت برای رشد میکروارگانیسم ها بسیار حائز اهمیت است. محیطهای کشت جهت تولید سلولز حاوی کربن، نیتروژن، ماکرو و میکرومغذی ها میباشند. تحقیقات زیادی در جهت شناسایی مواد اولیه ارزان در محیطکشت باکتریهای تولیدکننده سلولز در جریان میباشد کهمعمولا از مواد اولیه با منابع کشاورزی و ضایعات صنعتی استفاده میشود. از جمله معایب سلولزباکتریایی میتوان به هزینه های اقتصادی و عدم استفاده از تمام ظرفیت استوباکترزیلینیوم برای تولیدسلولز اشاره کرد لذا میزان بهره وری، شناسایی سویه های جدید، تغییرات ژنتیکی و جهش در سویه های تولید، انتخاب و طراحی فرمانتور جهت تولید بیشتر با هزینه کمتر و کیفیت بالاتر حائز اهمیت است. در این مطالعه به بررسی سویه های تولیدکننده سلولز، مکانیسم های تولید، منابع و راکتورهای مورد استفاده، شرایط محیطی موثر، مزایا و کاربردهای سلولزباکتریایی پرداخته شده است.

سلولز، سلولزباکتریایی، استوباکترزیلینیوم، محیط کشت، کربن