تحلیل سناریوهای اسکان غیر رسمی در شهرهای شمال شرق ایران (مورد مطالعه: شهر بجنورد)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، دوره: 2، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_GSMA-2-5_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 358
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Mahomoudreza Imanpour

Ph.D Student in Geography Department, Faculty of Humanities, Research Sciences Brach, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Ali Shamsodini

Assistant Professor of Geography and Urban Planning Department, Faculty of Humanities, Marvdasht Brach, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran

Rahim Sarvar

Professor of Geography Department, Faculty of Humanities, Research Sciences Brach, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ضمن بررسی روند اسکان­غیررسمی در شهر بجنورد، در مرحله اول شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی موثر بر اسکان غیر­رسمی و در مرحله دوم ارائه مهمترین سناریوهای پیش­روی اسکان غیر رسمی در شهر بجنورد با استفاده از رویکرد تحلیل ساختاری است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش آینده­پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است. برای گردآوری داده­ها و اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه و تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی و کتابخانه­ ای بهره­ گیری شده است که در سه مرحله تعیین شاخص­های کلیدی از طریق روش دلفی و شناسایی پیشران­های کلیدی با استفاده از نرم­افزار میک­مک بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و در نهایت ارائه سناریوهای اسکان­غیررسمی با استفاده از نرم­افزار ScenarioWizard انجام گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تمامی ۲۶ عامل اصلی بر اسکان­ غیررسمی بجنورد تاثیرگذار است اما از میان آن­ها در مجموع ۶ عامل، رشد جمعیت، تداوم مهاجرت به شهرها، دسترسی به مراکز مهم، وجود مزیت­های محله برای مهاجرین کم درآمد از قبیل ارزان بودن زمین، وجود جاده اصلی، بیکاری، ضعف مدیریت شهری به عنوان پیشران­های کلیدی تاثیرگذار بر اسکان غیررسمی بجنورد مطرح می­باشند نتایج بخش دیگر پژوهش نیز حاکی از آن است که به طورکلی ۶۲ سناریو به دست آمده را بر اساس ویژگی­های آن­ها می­توان در ۲ گروه قرار داد که این گروه­ها نشان­دهنده چارچوب کلی وضعیت­های حاکم بر اسکان غیررسمی در شهر بجنورد می­باشند:گروه اول، سناریوهای اسکان غیررسمی در شهر بجنورد با شرایط نسبتا مطلوب که این گروه شامل ۱۲ سناریو بوده و به نسبت مطلوب­ترین شرایط ممکن برای اسکان غیررسمی در شهر بجنورد است گروه دوم، سناریوهای اسکان غیررسمی در شهر بجنورد در آستانه بحران و بحرانی این گروه شامل ۵۰ سناریو بوده و سناریوهایی را شامل می­شود که بیشتر پیشران­ها، سناریوهای آن در آستانه بحران و یا بحرانی برای تامین امنیت رویدادهای ورزشی قرار گرفته ­اند.

کلیدواژه ها

Informal settlement, Suburbanization, Structural analysis approach, Scenariology, Bojnourd., اسکان غیر رسمی, حاشیه نشینی, رویکرد تحلیل ساختاری, سناریونگاری, بجنورد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.