سنجش میزان تاب آوری و چگونگی توزیع آن در محلات شهر تهران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله صفه، دوره: 30، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_SOFEH-30-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 348
نویسندگان
دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
در کشورهای بیشتر توسعهیافته تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات دیده میشود؛ به طوری که دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر کاهش آسیبپذیری به افزایش تابآوری در مقابل سوانح تغییر یافته است. بر این اساس، در برنامهریزیهای کاهش مخاطرات باید به دنبال ایجاد و تقویت ویژگیهای جوامع تابآور باشند. در این میان، به مفهوم عام، شهر تهران به دلیل شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی آن مستعد شوکهای متعددی ازجمله زلزله، سیل، و... است که ضرورت توجه به مفهوم تابآوری شهری را میرساند.در این مقاله هدف سنجش تابآوری شهر تهران به منزله اولین گام در فرایند تابآور کردن شهر با بهکارگیری مدل و شاخصهای تعیینکننده تابآوری و بیان روشی برای بررسی آن است. برای نیل به این هدف با استفاده از دادههای آماری سال ۱۳۹۰ محلات شهر تهران و بهکارگیری روش شاخصهای تابآوری خط مبنا برای جوامع و تمرکز بر مجموعهای از شاخصها بر اساس مدل اصلاحشده تابآوری مکانی بلایا (DROP)، عرضهشده از سوی کاتر و همکاران در سال ۲۰۰۸، مدل مفهومی مطالعه ساخته و برای محاسبه شاخص تلفیقی تابآوری مدل تحلیلی F’ANP، که ترکیبی از تحلیل عاملی و مدل شبکهای ANP است، استفاده شده است. پس از تدقیق مدل مفهومی از طریق انجام تحلیل عاملی تاییدی، به تفکیک ابعاد تابآوری، ۲۳ شاخص تبیینکننده تابآوری شهری در شهر تهران، پس از تحلیل عاملی اکتشافی، به شش عامل اجتماعی اقتصادی، دسترسی به خدمات عمومی، زیرساخت جامعهای، فضای باز (زیرساختی)، فعالیتی اقتصادی، زیرساختی منجر گردیدند که این عوامل و شاخصهای آنها برای انجام فرایند مدل تحلیلی F’ANP به منظور استخراج ضریب اهمیت نسبی به کار گرفته شدند. این ضریب اهمیت با روش تلفیق حسابی ترکیب و نهایتا شاخص تلفیقی تابآوری محلات شهر تهران به دست آمد و در سطح محلات شهر تهران ترسیم گردید. نتایج تابآوری بیشتر محلات نیمه شمالی تهران را در مقایسه با نیمه جنوبی نشان میدهند.کلیدواژه ها
تاب آوری شهری, DROP, تحلیل عاملی, F’ANP, تهراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.