بررسی اثر کنترل آلودگی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر کیفیت محیط زیست کشورهای منطقه ی منا

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 19، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJS-19-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 339
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد فتاحی اردکانی

گروه اقتصاد کشاورزی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران

احمد سلطانی ذوقی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

افسانه سراج الدین

گروه اقتصاد کشاورزی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران

چکیده

سابقه و هدف: با افزایش آلودگی­ها و بحران­های محیط زیستی، دولت­ها بر آن شده­اند مجموعه­ای از سیاست­ها و مقررات محیط زیستی را با هدف بهبود کیفیت محیط زیست اعمال کنند. اثربخشی مقررات محیط زیستی مسئله­ای است که از سوی بسیاری از سیاست­گذاران و دولت­ها نادیده گرفته می­شود. هدف این مطالعه پاسخ به این سوال است که چه میزان تغییر در سیاست­ها و قوانین محیط زیستی می تواند روی کنترل آلودگی­ها موثر باشد و از طرف دیگر آیا قوانین کنترل سرمایه گذاری مستقیم خارجی می تواند روی کاهش انتشار آلاینده­های محیط زیستی موثر باشد یا خیر؟ مواد و روش­ها: این مطالعه به بررسی اثرات مقررات محیط زیستی بر عملکرد آن می­پردازد. داده­های مورد استفاده در این مطالعه از نوع ترکیبی و برای ۱۸ کشور (منطقه منا) در دوره ۱۹۹۰ - ۲۰۱۷ می­باشد. در این مطالعه از سه سنجه میزان پساب­ها، انتشارات  و انتشار سایرگازهای گلخانه­ای برای تعیین کیفیت محیط زیست بهره برده شده است. روش مورد استفاده، روش GMM تفاضل مرتبه­ی اول است که می­تواند با درون­زایی نهفته داده­ها مقابله نماید و امکان پویایی را برای تخمین­ها فراهم آورد. استفاده از آزمون سارگان در این مدل، آزمون تشخیص محدودیت­ها بود و فرض صفر آن بیش از حد مشخص بودن محدودیت­ها را در مدل GMM نمایش می­دهد. نتایج و بحث: نتایج حاصل از مطالعه، در قالب سه مدل اساسی مورد بررسی و سنجش قرار می­گیرد. مدل اول براساس چهار متغیر صنعتی شدن، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، قوانین و مقررات محیط زیستی و قوانین و مقررات کنترل سرمایه گذاری مستقیم خارجی مورد بررسی قرار گرفت و در مدل­های ۲ و ۳ به ترتیب اثر متغیرهای جمعیت و تولید ناخالص داخلی و توان دوم تولید ناخالص داخلی آزمون اثر جمعیت و نظریه محیط زیستی کوزنتس بررسی قرار گرفت. اعمال قوانین و مقررات کنترل محیط زیستی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی به­خوبی می توانند عامل کنترل انتشار آلاینده­های هوا باشند. اثر قوانین محیط زیستی روی انتشار پسآب­ها مثبت بوده و سبب افزایش سطح انتشار این آلاینده می­گردد. علامت ضریب اثر جمعیت در مورد سال­های مورد بررسی در این مطالعه دارای علامت­های مختلف به دست آمد، اثر شاخص­های محیط زیستی در مدل معنی دار بوده، اما اثر پساب­های صنعتی در میان آلاینده ها اثر محیط زیستی را با عدم اطمینان مواجه خواهد ساخت. سرمایه گذاری مستقیم خارجی عامل بسیار مهمی در انتشار آلاینده­ها پس از انتشار پساب ها و انتشار سایر گازهای گلخانه­ای است. ضریب متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر سه مدل برای پساب ها در سطح ۱ درصد معنی­دار بوده و به­ترتیب برابر ۴۸۱/۱، ۳۷۱/۱ و ۰۳۶/۲ در مدل­های ۱ تا ۳ است. نتیجه­ گیری: اثر منفی سرمایه گذاری مستقیم خارجی نشان می­دهد که منطقه­ی منا می­تواند محلی برای جانمایی صنایع آلوده کننده در جهان باشد. نبود قوانین و مقررات (مالیات سبز) در کنار سوبسیدهایی که حذف آن به­عنوان اثری از کنترل آلودگی در نظر گرفته می­شود، این منطقه را به هدف انتقال صنایع آلاینده در برنامه ریزی کشورهای توسعه یافته تبدیل خواهد نمود. پیشنهادی اساسی در این زمینه، تشکیل سازمان حفاظت از محیط زیست منطقه­ای در کشورهای منطقه منا و اخذ مالیات بر سرمایه گذاری در سطح بالاتر است.  

کلیدواژه ها

واژه­ های کلیدی: اقتصاد محیط زیست, انتشار آلودگی, پناهگاه آلودگی, داده­های ترکیبی, GMM

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.