بازخوانی پایه گزاره های عقل عملی در اندیشه شهیدصدر
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه آینه معرفت، دوره: 20، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_SCJA-20-4_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 153
نویسندگان
دانشجوی دکتری جامعه المصطفی
استادیار دانشکده فنی شریعتی
چکیده
ضرورت بازگشت گزاره های مستنتج به گزاره های پایه و تشخیص آنها در دو حوزه عقل نظری و عملی از گذشته دور کانون بررسی قرار دارد. در این میان شهیدسیدمحمدباقر صدر (۱۳۱۳-۱۳۵۹) به ارزیابی زوایای گوناگون عقل عملی پرداخته و نوآوری های فراوانی در این حوزه ارائه نموده که بازشناسی پایه گزاره های عقل عملی یکی از آنهاست که جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی بدان می پردازد. از رهگذر این جستار مشخص می شود که به باور شهیدصدر بازگشت گزاره های عقل عملی به «حسن عدل» و «قبح ظلم» صحیح نیست و اینها خود تحلیلی اند و به مسئله حق و مولویت مولا باز می گردند. شهیدصدر با تکیه بر واقعی انگاری گزاره های عقل عملی، پایه آنها را «حق الطاعه» می داند. این نظریه از سلسله نارسایی هایی رنج می برد که شاخص ترین آنها ادعای «جریان ناپذیری قواعد باب تزاحم در حسن و قبح» و «نقد تفسیر حسن و قبح به استحقاق مدح و ذم و تفسیرش به ضرورت اخلاقی» است، چنانکه از دیگرسو، تحلیلی انگاری حسن عدل و قبح ظلم از خلط میان شرط صدق موضوع با نحوه حمل محمول بر موضوع سرچشمه گرفته و پایه انگاری مولویت مولا برای گزاره های عقل عملی نیز از سلسله ناسازگاری های درونی و مخالفت با وجدان رنج می برد.کلیدواژه ها
عقل عملی, حسن و قبح, حق الطاعه, گزاره های پایه, شهیدصدراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.