معرفی نسخه خطی دیوان ابراهیم آباد منصور اصفهانی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ادبیات، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HLIT-12-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 306
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایوب امیدی

بدون سمت

مریم مشرف

هیات علمی

احمد خاتمی

هیات علمی

چکیده

     آن­چه از گذشتگان به صورت نسخه­های خطی برای ما باقی مانده، هر کدام گنجینه­ای است که باید در حفظ، احیا و شناسایی آن کوشید. با وجود آن­که در سال­های اخیر، سعی فراوانی در شناسایی و معرفی این گنجینه­های نفیس صورت پذیرفته، لیکن هنوز راه نرفته بسیار است؛ یکی از این آثار ناشناخته و ارزشمند، دیوان "ابراهیم آباد" از محمدرضا ابن­رجبعلی، ملقب به شرابی و متخلص به منصور است که شاعر و طبیب دربار شاهزاده ابراهیم­خان قاجار( حاکم کرمان) بوده است. با بررسی­های انجام گرفته در فهرست نسخ خطی، تنها یک نسخه از دیوان وی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی یافت شد؛ به نظر می­رسد این نسخه توسط شاعر کتابت شده است و در آن قرینه­ای مبتنی بر تاریخ کتابت نسخه وجود ندارد. این مقاله می­کوشد برای نخستین­بار به معرفی اشعار، مضامین و ویژگی­های شعری شاعر بر اساس تنها نسخه موجود بپردازد و همچنین با استفاده از تذکره­های موجود، شرح­حالی از زندگی وی ارائه دهد. پس از بررسی و خوانش این نسخه به این نتیجه رسیدیم وی از شاعران متوسط دوره قاجار است؛ اشعارش ساده و روان و در شعر به شاعرانی از جمله: انوری، خاقانی، حافظ، جمال­الدین و کمال­الدین نظر داشته و در کاربرد انواع صنایع بدیعی و بیانی به صنایعی چون: انواع جناس، تکرار، موازنه، مزدوج، لف و نشر، تجاهل العارف، تنسیق الصفات، حسن تعلیل، تلمیح(به­ویژه تلمیحات اساطیری و مذهبی)، ایهام تناسب و انواع تشبیه(به­ویژه تشبیه تفضیل و بلیغ) توجه ویژه­ای دارد. روش انجام این پژوهش، کتابخانه­ای و استناد به نسخه حاضر می­باشد.

کلیدواژه ها

دیوان, شعر فارسی, منصور, نسخه خطی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.