شواهد کانی سازی مس نوع مانتو در منطقه آسمانو (شمال شرق شاهرود)، بر اساس ویژگی های کانی شناسی، دگرسانی و میانبارهای سیال

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 9، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-9-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 407
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سوسن ابراهیمی

استادیار دانشکده معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود

علیرضا عرب امیری

دانشیار دانشکده معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود

هادی بیاری

دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران

چکیده

محدوده معدنی آسمانو در ۸۵ کیلومتری شمال­شرق شهرستان شاهرود واقع شده و از نظر زمین­شناسی در زون سبزوار و ناحیه معدنی ترود- عباس­آباد قرار می­گیرد. سنگ­های میزبان کانی­سازی شامل پیروکسن آندزیت، بازالت، تراکی­آندزیت بازالت و تراکی­بازالت ائوسن هستند که ماهیت آلکالن داشته و از دیدگاه زمین­ساختی در موقعیت کمان حاشیه فعال قاره­ای قرار می­گیرند. واحدهای آتشفشانی موجود در منطقه، سه نوع دگرسانی در مقیاس ناحیه­ای و محلی را متحمل شده­اند. دگرسانی زئولیتی- کربناتی، به­صورت ناحیه­ای بخش وسیعی از سنگ­های منطقه را تحت­تاثیر قرار داده ­است و دگرسانی­های کلریتی و هماتیتی محلی بوده و با مناطق کانه­زایی مرتبط می­باشند. کانه­زایی به­صورت رگه­ای و چینه­کران تشکیل شده و دارای بافت پراکنده، داربستی، رگه - رگچه­ای و پرکننده فضای خالی است. کالکوسیت کانی اصلی مس می­باشد؛ که با مقادیری مگنتیت، بورنیت، هماتیت، کالکوپیریت و پیریت و کانی­های ثانویه مانند مالاکیت، کوولیت، کوپریت، گوتیت و دیژنیت همراه می­باشند. زئولیت، کلسیت، کوارتز و کلریت کانی­های غیرفلزی هستند. مطالعات میانبارهای سیال بر روی کانی­های کلسیت و کوارتز مربوط به مرحله اصلی کانی­سازی، دمای همگن­شدگی را برای کلسیت ۷۹ تا ۳۵۰ و  برای کوارتز ۱۶۰ تا ۲۵۰ درجه ­سانتیگراد نشان می­دهد. دامنه تغییرات شوری برای کانی کلسیت ۳/۲ تا ۲۲ و برای کوارتز ۱/۶ تا ۳/۱۱ درصد وزنی نمک طعام می­باشد. نتایح حاصل از مطالعات میانبارهای سیال نشان می­دهد، فرایند جوشش و اختلاط دو عامل مهم در تشکیل کانه­زایی می­باشند. مطالعات ژئوفیزیک با استفاده از دو متد مقاومت ویژه (Rs) و پلاریزاسیون القایی (IP) مقادیر بالایی از (IP-Rs) را در عمق ۵  تا ۴۰ متری نشان داده­ است. با توجه به ویژگی­های زمین­شناسی، کانی­شناسی، بافت و ساخت کانسنگ و داده­های حاصل از میانبارهای سیال، کانی­سازی آسمانو قابل مقایسه با ذخایر مس نوع مانتو می­باشد. 

کلیدواژه ها

آسمانو, ژئوفیزیک (IP-Rs), سیالات درگیر, شاهرود, مس نوع مانتو

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.