مورفولوژی رودخانه زهره و تغییرات آن در جلگه ساحلی هندیجان

  • سال انتشار: 1385
  • محل انتشار: هفتمین سمینار بین المللی مهندسی رودخانه
  • کد COI اختصاصی: IREC07_021
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 4651
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا غریب رضا

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

حمیدرضا معصومی

کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

چکیده

دشتهای ساحلی از جمله مناطقی هستند که در آنجا رخـسارهای ژئومرفولـوژی بواسـطه عملکـرد فرآینـده ای خشکی و دریایی و شیب کم اراضی به طور دائم در حال شـکل گیـری و تغییـر شـکل هـستند . جلگـه سـاحلی هندیجان جایگاه رودخانه زهره است که بررسی مورفولوژی و روند تغییرات آن می تواند نقش تعیین کننـده ای در اتخاذ روشهای بهینه مدیریت و ساماندهی دشت ساحلی و اجرای روشهای مهند سی رودخانه داشـته باشـد . رودخانه زهره در دشت ساحلی هندیجان به طول 64 ک یلومتر دارای دبی حداکثر ، متوسـط و حـداقل بـه ترتیـب 169، 90 و 120 m3/s می باشد . جزرومد با حداکثر دامنه 2/7 متـر تـا عمـق 17 کیلـومتر ی از مـصب آن نفـوذ می کند، لیکن بازگشت و انباشت آب در کانال آن تا شهر هندیجان اثـر مـ ی کنـد . دشـت سـاحل ی هنـد یجان در پیرامون این رودخانه کانون فعال یتهای مهم کشاورزی، ش یلاتی، بازرگان ی و نظام ی بوده و هرگونه تغ ییر در رژ یم و حریم رودخانه زهره تاث یرات قابل ملاحظه ای در شرا یط اقتصاد ی - اجتماع ی و امن یتی منطقـه خواهـد دا شـت . در این تحق یق با توجه به شرا یط و یژه این دشـت سـاحل ی سـع ی شـده اسـت، بـا اسـتفاده از مطالعـات GIS و پیمایشهای م یدانی، واحدها ی رسوب ی و خصوص یات هندس ی رودخانه در بازه زمان ی حدود 35 سال مورد بررسـ ی قرار گیرد که علاوه بر طبقه بندی ژئومورفولوژ یکی آن، عرصه ها ی تحت فرسا یش و رسوبگذار ی حاش یه رودخانه معرفی شوند . مواد مورد استفاده در ا ین تحق یق، عکسها ی هوا یی 1:20000 سـال 1346 ، تـصاو یر مـاهواره ای ، آمار و اطلاعـات جامـاب و نقـشه توپـوگراف ی 2000 سال Land sat ETM و 1989 سال Land sat TM 1:50000 منطقه بوده است . نتایج نشان داد که از سال 1346 تا کنون 2 مورد قطع شـدگ ی ) ) Cut off کانـال رودخانه رخ داده و تعداد پ یچشها از 43 به 48 مورد افزا یش پ یدا کرده است . همچنین ضر یب خم یدگی از 3/59 به 3/06 کاهش یافته و شعاع انحنا ی رودخانه و طول موج پ یچشها به ترت یب 26 و 0/06 درصد افـزا یش پ یـ دا کرده اند . براساس انداز ه زاو یه مرکز ی بدست آمده این رودخانه طبق رده بندی کـور ینز (1980) در رده رودخانـه های پ یچانرود بیش از حد توسعه یافته قرار م ی گیرد . همچنین ط ی بازه زمان ی یاد شـده سـالانه 15/3 هکتـار از اراضی پیرامون رودخانه فرسایش یافته و در قبال آن 10 هکتار رسوبگذاری مشاهده شده است

کلیدواژه ها

رودخانه زهره، پیچانرود بیش از حد توسعه یافته، واحدهای رسوبی، ضریب خمیدگی، دلتای هندیجان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.