مطالعه آزمایشگاهی ضریب جریان سرریزهای تناسبی خطی در آبگیر جانبی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی عمران فردوسی، دوره: 33، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_CIVIL-33-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 279
نویسندگان
گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد.
گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد.
گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد.
چکیده
اندازهگیری دقیق بده جریان در مجاری روباز و شبکههای انتقال آب و فاضلاب از اهمیت ویژهای برخوردار بوده، بهطوری که تاکنون انواع مختلفی از سازهها از قبیل سرریزها، روزنهها، فلومها و دریچههای کشویی به منظور اندازهگیری بده جریان ارائه شدهاند. سرریزهای تناسبی دستهای از سرریزهای لبه تیز هستند که بهدلیل حساسیت کم نسبت به تغییر عمق بالادست از دقت بالایی برخوردار میباشند. در سرریزهای تناسبی نوع خطی، رابطه میان بده و بار آبی خطی است، در حالیکه در انواع جذری و لگاریتمی آن، رابطه خطی به ترتیب میان بده و جذر بار آبی و لگاریتم بار آبی برقرار میباشد. در این تحقیق بر اساس مبانی نظری موجود در زمینه سرریزهای تناسبی و روش طراحی بدون بعد، سه نوع سرریز تناسبی خطی با مقاطع دودکشی، مثلثی معکوس و دو مثلثی معکوس طراحی و ساخته شده و در آبگیر جانبی یک کانال با مقطع مستطیلی تعبیه شدند. با انجام حدود ۴۰۰ آزمایش در محدوده بده ۲ الی ۱۶ لیتر بر ثانیه بر روی سرریزها، برقراری رابطه خطی میان بده و بار آبی در سرریزهای جانبی از نوع تناسبی خطی، بهصورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشها نشان دادند که ضریب بده در شرایطی که این سریزها بهعنوان آبگیر جانبی مورد استفاده قرار گیرند تابعی از نسبتهای بدون بعد بار آبی به ارتفاع تاج سرریز و طول تاج سرریز به ارتفاع تاج سرریز میباشد. با استفاده از بخش عمدهای از نتایج آزمایشگاهی رابطهای میان بده و ضریب جریان برای هر کدام از سرریزها بهدست آمد. مقایسه نتایج حاصل از روابط بهدست آمده با باقیمانده نتایج آزمایشگاهی نشان داد که متوسط خطای معادلات ارائه شده برابر با ۵/۱ درصد است که بیانگر دقت مناسب روابط ارائه شده میباشد. بهمنظور برآورد حساسیت آزمایشگاهی سرریزهای فوق از رابطهی برازش داده شده میان بده و بار آبی هر یک از سرریزها استفاده گردید. نتایج نشان داد که در میان سرریزهای تناسبی خطی، سرریز دو مثلثی معکوس با محدودهی رفتار خطی بیشتر دارای عملکرد بهتر و مطلوبتری بهعنوان آبگیر جانبی دارا میباشد.کلیدواژه ها
آبگیر جانبی, سرریز تناسبی خطی, ضریب بده, کانال مستطیلیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.