تاثیر ویژگی های هیدروژئولوژی بر میزان جابه جایی تپه های ماسه ای (مطالعه موردی: چاله درانجیر)
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 4، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_NQUA-4-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 433
نویسندگان
دانشگاه تهران
دانشگاه تهران
دانشگاه پیام نور تهران
دانشگاه تهران
دانشگاه تهران
چکیده
میزان جابه جایی متفاوت تپه های ماسه ای در دو سایت هم جوار در چاله درانجیر و عوامل اصلی کنترل کننده این لندفرم ها موضوع اصلی این پژوهش است. وجود یا نبود پوشش گیاهی و تفاوت مکانی تپه های ماسه ای این فرضیه را مطرح می کند که تغییر مولفه های هیدروژئولوژیکی عامل مهم اختلاف نسبی میزان جابه جایی تپه های ماسه ای در دو سایت مجاور است. برای آزمودن این فرضیه و دست یابی به هدف، تکنیک های دورسنجی، داده های میدانی، و آنالیزهای ژئوشیمیایی به کار گرفته شدند. در این زمینه، ابتدا میزان جابه جایی سالیانه تپه های ماسه ای بر اساس عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای در بازه پنجاه ساله (۱۳۴۶ ۱۳۹۶) محاسبه شد. سپس، با مغزه گیری توسط اوگر دستی، ۸ گمانه تا عمق متوسط ۲۰/۱ متر حفاری و نمونه های رسوب در هر سایت برداشت شد. حفاری با اوگر تا سطح ایستابی (متوسط عمق ۱ متر) انجام گرفت و عمق آب زیرزمینی برای هر گمانه اندازه گیری شد. همچنین در هر گمانه ۵۰ میلی لیتر آب برای آنالیز شیمیایی توسط دستگاه نمونه بردار آب برداشت شد. در مجموع ۲۸ نمونه رسوب از سایت اول، ۲۰ نمونه رسوب از سایت دوم، و ۸ نمونه آب از ۸ گمانه استخراج شد. تجزیه وتحلیل نتایج موید آن است که کمیت و کیفیت آب زیرزمینی به دو شیوه متفاوت بر میزان حرکت تپه های ماسه ای تاثیر می گذارند. در سایت اول وجود آب زیرزمینی با شوری کمتر سبب تشکیل پوشش گیاهی شده و سرعت جابه جایی تپه های ماسه ای را کاهش داده (۴۵/۰ متر در سال) است؛ ولی در سایت دوم عمق کم آب زیرزمینی، قدرت مویینگی بالا، و شوری زیاد باعث شده نرخ حرکت تپه های ماسه ای نسبت به سایت اول هم کمتر باشد (۲۳/۰ متر در سال).کلیدواژه ها
Sand dune, Daranjir playa, Aeolian erosion, Hydrogeology, تپه ماسه ای, چاله درانجیر, فرسایش بادی, هیدروژئولوژیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.